MEGHINN

Ka jingjia dangshen ia uwei I nurse ba trei ha Ganesh Das Hospital Lawmali Ka la pynsngewsih shibun ia kiba bun balang khamtam ia Ka longing Ka Jong I namar Ka jingkhlad Noh jong I ha ryngkat I Khun ba dang 6 bnai ha kpoh. Katkum ki khubor ba la mih la iathuh ba I lah dep ban pan shuti  hynrei ki nongpyniaid ki kyntait bad ki maham ba ym bit ban shim shuti kum ha kane Ka por. Hynrei kaei Kaba lah jia pat? Mano ban bah khlieh ia ar ki mynsiem ba lui lui? Ka sorkar Ka dei ban kem bad ban pynduh Kam shisyndon ia kitei ki nongpyniaid ba donkti Jong katei Ka Hospital. Khnang ba Kan nym jia shuh nangne shakhmat. Shuh shuh ha ki taiew Bala dep Ka jingkhlad I nurse ba trei hapoh Ka NEIGRIHMS na Ka Liang Ka sorkar Ka la dei ruh ban tohkit mar mar khnang ba ki jingshisha kin paw ba ioh ki Samla Khasi jongngi ki long mraw pynban wat haduh ban da duh ia Ka jingim ha la Ka Jong Ka ri.

Lada ym don ki shipai Ka ri jongngi Ka don hi ha Ka suk Ka saiñ lyngba ki Khun dap shynrang jog Ka bri u hynniewtrep kiba la ai sap naduh kulong kumah u mym barim ban long shisur shidur na Ka bynta Ka khyndew Ka shyiap kumba la pruid dak da ki syiem hyndai. Lada ym don ki jaka shipai bad ki shipai Ka long Ka ba suk ba saiñ ia Ka jylla khamtam ia Ka sor Shillong ba kin ioh lad ban pynheh shuh shuh ia ki jaka bad ban pyntyllun ia shibun ki Kam pynroi na Ka bynta Ka Ka jylla hynrei jia aiu ia kine ki shipai kiba wan leh donbor pynban ia Ka khyndew jongngi. Ka jingdon ki shipai ha sor Shillong Ka long Ka bym I don jingmyntoi bad Ka long pynban kum Ka jingtim iangi namar ba Kam long satia Ka jingiohnong ia Ka jylla. Ki iada aiu kine iangi, Ki leh aiu kine ki shipai, hato haduh katno ki aikam aijam ia ki trai jylla haduh katno Ki iarap ia ka sor Shillong  ha Ka shongshngaiñ, haduh katno ki synniang ia Ka imlang sahlang bad haduh katno ki iarap ia kiba duk kum ha kane Ka por ba jur Ka khlam..

Ka jylla Meghalaya jongngi Ka jylla Kaba riewspah ha Ka mei Mariang lyngba ki Jing seisoh bad Ka jingtreishitom Jong ki nongrep bad Ka jingbiang  bad iahap Ka Mariang Ka la pynseilung bad pynseisoh ia shibun ki jingthung jingtep kiba lah ai shisha ia Ka jingmyntoi ia Ka jylla jongngi. Kumba 80 na Ka 100 ki dei kiba im ja na Ka Kam rep Ka riang bad bun na ki ki dei kiba thung bad rep da ki rukom Jong ki myn barim lyngba ki lum bad ki Madan ha ryngkat Ka Jing tista bad trei Minot tang da Ka bor met. Ka jingpynmih ia ki mar rep Ka long Kaba shyrkhei bha na kane Ka jylla bad sngewsih pat ban iohi ba ki briew ba na kane Ka jylla ki dang wanrah ia ki mar rep ba na jngai bad na bar jylla ban khñiot dor bad ban pyniap ia ki trai jylla ha kawei Ka rukom tang ban im ialade. Shuh shuh Ka long Kaba isynei bha ia ki nongrep namar Ka Duna bha Ka lad jingiarap na Ka tnad Ka rep Ka riang (Agriculture dept) bad Ka jingduna ki awareness program, ki siminar, ki workshop bad ki jinghikai kyrpang ia ki non

Halor Ka Right to Information Kaba lah tohkit da Ka Jong Anjela Rngad Kaba dei Ka nongialam Ka TUR pyrshah ia Ka Sorkar halor Ka Pisa Jong ki nongbylla sngi Jong u snem 2020 Kaba na Ka Liang Ka TUR Ka la pynpaw ba Ka Sorkar Ka la bamsap ia katei Ka Pisa na Ka bynta ban au jingiarap ia ki nongbylla sngi kiba Shah ktah ha Ka lockdown. Lyngba Ka RTI lah lap ba lah dep siew lut sha baroh ki ba dei hok ban ioh lait Noh tang kiba bym biang kot biang sla bad ki bym pynthymmai shuh. Bad lah kynnoh ruh ba Ka Sorkar Ka la bam klop ia kane Ka Pisa ha Ka jingialam u symbud myntri rangbah Ka jylla u Bah Prestone Tynsong. Hynrei na Ka Liang Ka TUR Kam tip pat ba ia katei Ka Pisa lah dep ban siew lut sha baroh kiba dei hok ban ioh bad Ka rukom Kren Jong Ka Kong Anjela Ka long tang ban Shu kynnoh hynrei khlem da tohkit ia Kita ki nongioh (beneficiary) ba la Shu thaw phang jubor tang ban kynnoh ia Ka Sorkar khamtam ia u Symbud myntri rangbah Ka jylla u Bah Prestone Tynsong. Jin da la dei ba Ka jingbams

Ngim lah ban beiñ hynrei khlem Ka jingiohnong te Mano hi ban trei bad Shu khyndiat ban pynpaw Ka long ba sngewsynei ia kiba duk ba suk bapli kiba Duna Ka tyngka ban leit phah sumar na Ka bynta ki jingpang ba iaid pyrthei lane kiwei kiwei ruh kiba lah dawa ban thiah da ki sngi na Ka bynta ban koit. Ban ia Kren ia kiba pang Covid-19 baroh na ki nongpang kiba lah koit bad khlad Ka jingsiew Kam palat ia Ka lak tyngka haduh ba lah sngewshyrkhei Ka jingrem bad teng teng Ka pynduh mynsiem ia uba duk u bym don Ka tyngka. Ka jingshim rem Jong ki hospital private kum ha kane Ka por Ka long ban shim kabu ym ban iarap ia ki para ba don mynsiem hynrei ban khñiot da Ka dor Kaba heh namar ba kum ha kane Ka por Ka long Ka jingkhie bhur Ka spah Ka ki. Shuh shuh Ka jingduna Jong ki jaka ai jingsumar Jong Ka sorkar ia ki paidbab Ka la pynlong ia u paidbah ba bun balang khamtam kiba duk ba kin mih shakhmat ha ki kotkhubor ban pynpaw bad ud ia kata Ka dor ba rem Jong Ka bai thiah hospital na kadaw ba ki la

Haba peit ia Ka rynsan ki social media dang bun hi ki paidbah kiba dang sahdum, sahdien, bad long riewdum haduh katta katta haduh ba bunsien ki ju pyndonkam bakla ia ki social media da Kaba ialam bakla ia kiwei lyngba Ka Jing pyn saphriang ia shibun kiei kiei ki bym shong nia bad shong nongrim haduh ba ki hap ban pynpaw syndon shabar iala Ka jong Ka Jing Anna Ka jingmut Jing pyrkhat Ka Jing ki. Bun na ki Haba ki kynthoh ia kaei Kaba ki iohi Ka log beit pyrshah ia Ka sorkar bad Haba don Ka jingjia ba sngewsih ia Ka jylla ki kynnoh ia Ka sorkar hynrei Kim kynnoh ialade ba ki jied hi ia u nigmih khmat sha Ka ing Dorbar thawaiñ. Lada ki kynnoh ia Ka sorkar ki kynnoh beit tang ia u nong pynbna Ka sorkar(spoke person) bad Kim tip ba Ka Rai la shim na Ka ing dorbar thawaiñ Ka Jylla bad na ki kumhun minister (cabinet). Bad kaei Kaba ki paidbah ba shisur shidur Ka long ba ki kynnoh pynban tang ia u sangot.  Hangne phin iohi mynta uwei na ki snar nongialam Ka jylla u bym ju patiaw bad u ba trei

Katkum Ka Total Lockdown ha Ka East Khasi hill district Kaba la sdang naduh 1 u may bad 20 tarik u may 2021 da ki kyndon bad hukum ba kham khlaiñ don shibun ki briew kiba la shim bynta shisha na Ka bynta ban iada ialade bad ia kiwei pat na u khñiang jingpang COVID-19 . Ka jingiatreilang ki paidbah Ka la pyni shisha ba Ka surok bad ki lynti synkien ki kynjah shisha bad ban nujor bad u snem Bala dep nalor ba Ka aiñ Ka aI bor ha ki local Dorbar Shnong lyngba ki VDP da Kaba pyndonkam da ki dieng sympat, Kam don shuh kum kane ha kane Ka kynti bad lah iohi ba ki paidbah ki la sngewthuh Shai bad ruh ba ki long kiba lah Shai. Hynrei ban peit ia ki Sengbhalang bapher bapher kiba kynnoh ia Ka sorkar bad ki riew shimet kiba kynnoh ia Ka sorkar Ka long kaei Kaba I thamula namar Ka long politik bad ruh ki kynnoh politik ia kane Ka jingpang khlam ba Ka dei Ka politik. Kine ki briew ki dei ki Riewkhlaw kiba kynthoh ha man ba Ka Sorkar Ka ai ia ki Jing pynbna (public notice) sha ki paidbah Ka jyll

Na Ka jingstad bad shemphang Jong ki Nongrwai Jong Ka juk mynta ban pyndonkam hok ia Ka bor stad ban pynsaphriang bad ban long Ka lad kamai. Nalor Ka sap kyrpang Kalong ruh Ka lad aikam SA ia kiwei pat kiba ia don bynta ha kane Ka rynsan. Ka jingrwai Khasi bad Jaintia Ka long kawei na ki jingrwai ba paw bad iaid iew bha ha Ka rynsan YouTube ha kane Ka jylla bad shabar jylla khamtam hapoh Ka thaiñ shatei lam mihngi Ka ri India ki long ki ba paw bha ha ki rynsan rwai bad shad bad kumjuh ha ki Kam ak phlim. Kawei na ki jingrwai Khasi Kaba lah iaid bha kadei Ka jingrwai ba la direct da u Kiki Garod Kaba kyrteng "KA DAW" Kaba na Ka phlim KA DAW hi ha Ka jingbun ki nongsngap bad peit haduh 9.6 million view(96 lakh-Indian unit) K aba lah upload lah palat shisnem tam Kaba lah thep ha Ka Channel Kaba kyrteng Kiki Garod bad kane Ka jingrwai Ka long Ka jingrwai ba nynkong tam ha Ka jylla ban ioh bun tam ki nongpiet bad sngap. Kaba kham sngewtynnad shuh shuh Ka long ba don shibun ki

Ka daw Jong Ka jingkiew kiba ioh positive cases hapoh Ka jylla Ka dei na Ka jingleh sting bad Ka leh bym salia ki paidbah ia une u khñiang jingpang COVID-19 da Kaba pynkheiñ ia ki kyndon bad hukum sorkar.  Da Kaba kynnoh ruh ba Ka dei Ka Kam politik u Conrad Sangma bad Prestone tynsong ha Kaba iadei bad Ka jingkhangdam Kaba la iaid mynta lah 20 sngi bad ki curfew ha ki katto katne ki jaka. Shi bun ki paidbah ki la sdang wat ban wanrah khubor lamler da Kaba pynsngewthuh bakla ia kiba bun balang bad wat ban mih sha ki lynti bad jaka paidbah khlem ki jingda ba biang ruh ki nud. Shuh shuh na Ka Liang Ka sorkar Kan kem ia kiba kum kine ki jingkynnoh ba khlem nongrim Jong ki katto katne ki briew shim kabu pyrshah ia kane Ka khlam covid19 da Kaba pynhap ha Ka Meghalaya Epedimic Disease Act . Ki paidbah ki dei ban kiar na ki Khana lamler, ki hamsaia kiba ktah ia Ka imlang sahlang bad sangeh Ka Kren politik ia u khñiang jingpang COVID-19 bad to ngin ia bud ryntih ia Ka hukum bad ki kyndon sorka

Ki paidbah Kim dei satia ban tieng lane ban rit mynsiem ne duh jingkyrmen Lada kane Ka wat ba ar Jong Ka khlam Ka la kham jur bad pur sted shisha kata Ka jingsaphriang na u Wei sha uwei pat u briew. Kumba long mynta bun bha ki briew ki la sngewthuh Shai ba Ka long Ka ba donkam ban tieng lane ban buh ryntih ia ki jingbthah Ka sorkar namar lah bun kiba ioh pang na une u khñiang Ka long Kaba ima bad Kaba I shyrkhei shisha bad kaba shitom ban pynkoit. Hynrei Haba ngi wad ia Ka jingkheiñ haduh Ka 17 tarik u May 2021 Kaba la shim naduh u snem 2020 Ka jingkhlad na une u khñiang Ka long tang 1.4 percent ne uwei na Ka shispah uba khlad Kaba mut ki ba bun uba ioh ia une u khñiang jingpang COVID-19 ki koit bad don ha Ka met Kaba koit ba khiah. Katkum na Ka Wikipedia Ka WHO ka jingioh ia une u khñiang jingpang ha Ka jylla Meghalaya Ki long haduh 23,966 , kiba lah koit ki poi 18,715 bad kiba la khlad Noh ki poi tang 336 . Ka jingkheiñ Kaba lah lum naduh u snem 2020 kat haduh Ka 17 u May 2021.

Kat nang mih ki sngi nang jur kiba ioh jingpang COVID-19 wat hapdeng ba la khang da Ka sorkar lyngba Ka lockdown naduh Ka 1 tarik u May bad pynjari Curfew naduh 5 bad Kaba dang bteng ruh nangne sha khmat pynban Ka la dei ban nang hiar hynrei Ka nang kiew pynban. Ha Ka kylla Kaba ar Kaba une u khñiang jingpang u wan Ka aiñ sorkar Ka synjor bad tlot bha khamtam ha ki thaiñ nongkyndong lah iohi bun SA tang ki Kali bad lapmiet Ka iaidkai,Ka jingialeit bam Khana Ka jingialam ia bun ngut  bad Ka long Ka jingktah pat ha Ka khyllipmat Ka bym poi pyrkhat. Ban ianujor bad u snem ba la dep ym iahap satia namar Ka jingpurkhing ha u snem Bala dep Ka long Kaba tikna shisha bad katta ruh Ka shimpor ban jynsur Ka jingioh pang ki briew ha Ka jylla jongngi. Balei Ka Sorkar Kam bthah ia Ka Home department ba Kan teh lakam kumba dei ban leh ha u snem Bala dep. Ban pahara tikna wat ha ki kyndong kynshrot namar Ka jingpang Ka treikam bha ha ki jaka nongkyndong mynta ha Kaba don bun kiba la pynkheiñ tikna ia

Bun na ki  Paidbah khamtam ki riew stad riew shemphang pyrthei khamtam ha Ka synshar Ka khaddar Haba ia Kren ia Ka jingeh Jong kane Ka kynti bun hi ki kynnoh ia Ka sorkar bad wat u stad u nang u ju kynnoh ia kiwei ha Kaba iadei bad ki Kam kiba ktah ia Kiwei. Ngi klet ialade bad ngi kynnoh ia kiwei..  kane Kadei Ka jinglong basniew jongngi ha Kaba iadei bad Ka jingpang COVID-19 Kaba u lah wan iuhkjat biang ha Ka kylla Kaba ar Kaba khamjur bad shyrkhei. Ym banse na Ka Liang Ka sorkar Ka hap ban khamtam marmar. Hynrei hamar kane Ka por ha Ka jaka ban iatreilang mih pynban ki Jing kynnoh na na bun balang na Kylleng Ka ri Khasi Jaintia ba Ka Sorkar Ka Shu Rai hak dak bad Kam pyrkhat satia ia ki paidbah. Hynrei Lem da Ka pyrkhat Kan Jin da la pyllait laitluid iangi ba ngin IAP syndon baroh. Da phi peit sha Nong kyndong une u khñiang u la Suh Thied bad don bun ki jaka ruh ba u jur bha. Hynrei kiba bun na ki shnong ha ki nongkyndong Kim ia treilang satia bad kane Ka jigkhangdam bad Ka Jing by

Kawei na ki jinglehniam Jong ki jaidbynriew Pnar Don shibun kiba sngewthuh bakla bad kiba la ialam bakla ia Ka jinglong riewpaid Jong ngi ki ritpaid kiba don ha kane Ka bri. Bad Ka jinglong u Khasi bad u Pnar Ka iasyriem bha naduh Ka por Jong ki syiem ki patsha Jong u Khasi bad kumjuh u Syiem sha Jaintia. Haduh kane Ka khyllipmap ruh wat na Ka Liang Ka sorkar India Ka ithuh ba Ka jinglong u Khasi bad U Pnar Kim dei satia kijuh. Dei na kata Ka daw lyngba Ka khyrnit Kaba hynriew (6 schedule) Ka riti synshar Ka ri India (Indian Constitution) Ka la pynkupbor ia kine ki at tylli ki ritpaid ha la ki Jong ki jingpiet jingman la Ka khyndew Ka shyiap Ka hima sima Ka jaka Ka puta bad ia Ka lum bad Ka wah lyngba Ka Autonomous District council. Kumba long mynta ha Kaba iadei bad Ka jaka Jong ki pnar lah peit da Ka Jaintia Hill Autonomous District council bad ha ki jaka bad khappud ki Khasi la iit da Ka Khasi hill Autonomous District council Kaba kham heh ban ia Ka Jaintia. Ngi la sngewthuh Shai r

Katkum Ka jingpynbna na Ka Liang Ka sorkar naduh ba sdang ia Ka Lockdown haduh ban da bteng biang Ka la pynbna ia shibun ki jingdonkam kiba dei ban teh lakam bad ki bym dei na Ka bynta ban iada u khñiang jingpang COVID-19. Hynrei ha Kaba iadei bad Ka jingpynpoi mar haing (home delivery) Kaba Ka sorkar Ka la ailad khamtam ia Ka kyaid Ka lah ban buh jingma khyndiat namar kine ki jingpynpoi mar kin hap ban leit bun jaka ban leit buh mar bad kynduh ia bun ngut ki briew. Namar ngim lah ban tip haduh katno ki lah long iada bha ialade bad haduh katno ki pyndonkam ia ki jingdonkam ban iada ia u khñiang jingpang COVID-19 ioh pynban Kan long Ka jaka pynsaphriang ruh ngim tip.  Shuh shuh ban ia kine ki Home delivery dang kham lah ba na Ka Liang Ka sorkar Kan aiti ha Ki Local Dorbar Shnong bapher bapher ba Kin pynlong hi Ia Ki local market kiba dei tang Kato Ka jaka khnang ban lait na Ka jingsaphriang u khñiang jingpang  COVID-19 uba la sar kylleng Ka pyrthei khamtam ia Ka jylla barit Ka jongngi.