MEGHINN

Haba ngi peit ia ka jingjia ha kine ki sngi la I kumba ngin shu um Noh ha kata ka khlam kaba shimpor ban teh lakam na kadaw bah Jong ka jingbymsuidniew jongngi IA kaei kaba la jia bad IA kaei kaba la khang pyrshah ban leh namar ioh kata ka khlam kan pur biang hynrei ha ka sien ka baar ka lah wan biang na ka daw Jong ka Jing pan kwah jong ki katto katne ngut. Haba phi peit ha ki Kot khubor bad social media ka long kaba I pyn kulmar jingmut IA ki nongpule bad sngap namar jingbun tang ki nong jingai jingmut Jong ki riew shimet, ki riew sain pyrthei IA ka Sorkar ka long kaba ym shong nongrim satia. Shuh shuh ki Jing kynnoh ki wan nangne nangtai IA ka Sorkar khamtam namar dei lyngba ma ka kaba la synjor kata ka rukom teh lakam ia kane ka jingleh thurmur ki paidbah. To ngin ia peit balei ka jia haduh katne bad Mano ba la sdang bad kumno ban pynkut IA kane ka khlam? Ha ka sien ka ba nyngkong ha shwa ba uta u khniang jingpang un wan poi Shane katno ka long ka jingsngew sarong ba ka Sorkar lynb

Naduh kaba sdang ka jingsaphriang une u khniang jingpang hapoh ka ri India lynba ki jylla bapher bapher ka la pynduh thiah duh Dem ia ki paid nongshong shnong khamtam ka jylla Meghalaya kaba la lah ban khangdam IA baroh kawei ka jylla ha shwa ba une u khniang jingpang ba shyrkhei un wan poi. Hnrei hamar kane ka jingkhang dam dang don sa katto katne ngut kiba dang ioh iaid laitluid wat hapdeng ka jingdonkam jongki kam long ka ba shongnia Kum ha Kane ka por bad kaba pynsmiej pynsyier pynban IA u duk u suk. Dei Kum ha Kane ka por ba uta u khniang jingpang ne u COVID 19 uba la saphriang ha baroh kawei ka ri u la Suh Lang ha ka jylla Meghalaya wat la ka Jing khangdam ia ka jylla ka kala urlong ha shwa ba un poi. Kaba sngew lyngngoh ha ki kotkhubor na ka sorkar ka long ba uba wanrah bad u ba lah ioh IA une u khniang ym Shem tip satia naei u wan bad kaba pyn lyngngoh ka long ba u ba ioh IA utei u khniang u long beit ha ka jingbym tip ne ha ka ktien phareng "no travel history"  Ha ka

Ha Kum kane ka por bun na ki paidbah Jong ka jylla bad na kiwei ki bynta ka ri kiba wan pule ha ki Kolej ha shillong ka long kaba sngewsarong haba ki ioh IA kalad ka jaka ban pule ka ki Kolej kiba paw hapoh shillong. Hynrei phewse kata ka jingpaw kadei na ka rukom treikam ne ka policy kaba kita ki Kolej ki pyndokam ym na ka jingshakri kaba kham biang ne ki don kita ki nonghikai ba tbit. Ka jingpaw shynna ka rukom treikam ha kano kano ka jaka hi ka dei beit ban ioh IA ka nam ka burom ym ka shakri kaba hok IA ki bynriew. Kaba kham sngewsih ka long ba wat ki missionary bapher na ki balang bapher bapher ki ju trei ne hikai na ka bynta ka nam ka burom ym na ka shakri ba hok. Ka Jing kiew ki Kolej ne ki skul pule ha Shillong ymdei ba ka ki nongpyniaid ne ka institute management authority lane kita ki nonghikai ki long kiba tbit hynrei dei na ka daw ka jingpynrung Tang IA ki ba stad ne kiba wan Sha khmat ha ki jingpule hapoh skul ne Kolej bad kyntait IA kiwei pat ki ba kham duna. Bad kaba kha

Ha ba phai Sha ka imlang sahlang ha ki thain nongkyndong ka long ka ba donbok ban ioh IA ka lad ban pynroi la ka shnong ka thaw bad ban ioh bylla na ka bynta ka roi ka par ka shnong lajong lyngba kata ka skim MGNREGS ne ka bylla 100 sngi kaba ju khot da ki nongtrei IA Kane ka skim. Ka MGNREGS ne ka bylla 100 sngi dei ka skim sorkar pdeng kaba la pynmih naduh u 2005 bad la lah ban pyntrei hapoh ka jylla naduh u 2007 lynba ki Block Development Office ban ai bylla ia ki shnong ha ki thain nongkyndong ha ka rukom trei kaba bun rukom bad ban wanrah IA ka roi ka por ha la ki shnong. Don kiba pynbha IA ki lynti shnong, ki Nala um, ki surok, tanki um, ba kiwei kiwei katkum ka jingdonkam ka shnong. Ka MGNREGS ne ka bylla 100 sngi la mang tyngka da ka sorkar pdeng kaba la Kot IA ka jylla Jong ngi da palat IA ka 500 klur katkum ka jingantad na baroh 11 district Jong u snem Bala dep, lyngba ki 46 tylli ki Block Development Office ha ryngkat palat 6000 tylli ki shnong ba ioh IA Kane ka skim sorkar

Haba Shisien pyrkhat ba kata ka kyntien 'khynriem u pnar u bhoi u war u dei u paid Khasi baiar" ngi dap da ka jingsngewsarong ba lyngba katei ka kyntien phawar Jong u khasi ka wanrah IA ka Jing IA tylli ha ka jingmut jingprkhat Jong baroh kiba hap hapoh ka RI Khasi Jong ka bri u hynniew trep ka jongngi. Haba phai Sha ka jinglong paid riewlum jongngi bad katkum ka jingithuh Jong ka pyrthei hi ka long ba hapoh ka jylla jongngi don 3 tylli kita ki jaitbynriew riewlum ne ki Tribe ha ka ktien phareng ba ngi Ong kiba haduh mynta ki dang long kiba riewspah ha ka jinglong tynrai Jong ki. Ki Khasi, Jaintia bad Garo ki dei ki jaitbynriew riewlum kiba lah don la ka Jong ka District Council ne kata kaba ki Ong la ing dorbar bah Jong ka jaitbynriew ba la pynkupbor da ka Sorkar India katkum ka Constitution. Napdeng baroh kine 3 tylli don shuh kita ki sub tribe ne kiba hapoh Jong ki. Ha ka RI Khasi jongngi don Khynriem, War, Bhoi, Maram, Langam bad kmta terter, lait Noh u pnar u bym dei sati