MEGHINN

Ngam kwah ban niew kyrteng ia ki CHC ne ki PHC kiba don kylleng Ka jaka Jong Ka bri jongngi kiba don ha nongkyndong hynrei ban Shu lehkai bad ban lehsting ia Ka Kamram ba la bynshet khamtam ia Ka mynsiem briew Kam long Kaba sngewtynnad haduh katta katta. Bun na ki nurse bad doctor Haba don ba wan shim dawai na Ka PHC ne CHC ki chowkidar ki hap ban khot lane Shu phone ia ki ne ki cleaner ki hap leit khot ia ki sha jaka sah (quarter) ba kin wan. Kane Ka jia ha man la ki PHC bad CHC kiba don sha ki nongkyndong bad kito ki bym pat Shem da la Jong ki khmat ki lah ban leit ha Kano Kano Ka Health centre ha nyngkyndong na Ka 10 phin Shem beit 8 tylli na ki dei beit kiba dkoh bha Ka rukom treikam bad teng teng Ka wanlam ruh sha ka Jingsngewsih.  Ngi ju iohi ba wat ia ki Hospital ba don ha ki jaka sor ruh ki long kiba bit ba biang hynrei don hi jingdkoh hangne hangtai bad Ka Jing Shah ther ha ki sengbhalang Ka long Kaba man Ka por bad katno lei sha ki nongkyndong ki bapli ki briew kiba dang shis

Don shibun ki karkhana ha Ka jylla jongngi hynrei ki trai kitei ki karkhana 95 na Ka 100 Ka dei Ka Jong u dkhar lane u mynderi. Bad Ka long Kaba shitom bha ruh ia u trai jylla lane u Khun khasi Jaintia ban sengkam lane ban pynmih ne seng karkhana. Ngin nym pat ia Kren ia u Garo. Ym ba ki Shu don karkhana bad ban ai Kam ai jam ia ki Samla Ka thaiñ hynrei kiwei pat ki jingeh kiba wanrah ia Ka khyndew Ka shyiap Jong Ka bri Jong ngi. Kum ia ki khlaw ki btap ki jaka ki puta bad ki wah ki um kiba Shah ktah man Ka por na kine ki karkhana ki mynderi kiba ju iaidlait man Ka por. Ym dei tang katta Ka jingialeh pyrshah kine ki karkhana ia Ki Sengbhalang, Dorbar Shnong ban iaid lait bad ban nym salia wat la ki pynjaboh ia Ka Mariang lane Ka shnong ruh. Ban da thok ia ki bhah thungkam thungjam ruh. Ki karkhana dewbilat ha Jaintia, ki karkhana coke ha Thaiñ Shahlang bad ki karkhana ba don ha Byrnihat bad kiwei kiwei kiba phin da Shem ki dei ki trai ba na bar jylla. Bad ruh kumba 60% bun na ki nongtr

Kumba 5 haduh 7 tylli ki jingleit ai jingiarap Ka seng KSU ha Ka shisngi ha baroh kawei Ka bri u hynniewtrep naduh ba sdang Ka lockdown haduh kane Ka khyllipmat ban kner sha ki ki longing baduk bad ia ki Hospital ruh kumjuh khamtam ha ki jaka set slung (quarantine). Ha ha phai sha Ka Sorkar khyndiat ha Ka jingpeit Jong u Bah AL Hek kum u myntri Ka koit Ka khiah Ka long Kaba dkoh shisha bad Haba ianujor halor ki Kam jingiarap na Ka bynta kito ki ba SAH set slung(quarantine) ki bun kiba lah lut lah sep da ki shnong ha Ka jingiarap Jong Ka Seng ha ki ba bun ki jaka. Kaba sngew lehraiñ ia Ka Sorkar Ka long ba na Ka Liang Ka KSU ha Ka jingialam u Samla Rangbah Ka Seng U Lambokstar Marngar ki lah kner jingiarap syndon wat ia ki hospital ruh kum Ka H Gordon Robert Hospital Jaiaw bad Nazareth Hospital Laitumkhrah.. Bad ruh ngim dei ban klet ba ha u snem Bala dep na Ka Liang Ka KSU Ka la ai bynda 9 tylli ki ambulance na Ka bynta ban iarap and ia trei lang bad  Ka ophis DHS bad kumjuh ia Ka EMRI

Haba Kren ia ki nongbylla sngi lah kynthup lut naduh ki ba niah Kali kamai, nongdie dukan, nongrep bad ia ki nongbylla misteri. Haoid ki don Kita kiba ioh jingiarap na Ka sorkar hynrei don tang 25 ne 30 hajar kiba ju pynthymmai ialade na Ka bynta ban ioh jingiarap. Bad don haduh palat da ki Lakh ngut pat ki bym Shem lah register bad ki bym ioh jingiarap nangno nangno ruh. Lada Ka jingkhang dam Ka long haduh 1 bnai Ka don hi Ka jingktah bad ban ong khlem ki lad jingiarap na Ka sorkar ba Kan bteng shuh da nalor ba Ka la dep ban khang la kumba 36 kat haduh ban da thoh ia kane Ka sla Ka long kaei Ka ngim lah ban tip ha Ka jingim briew ioh lehse Kan SA poi sha Ka jingiap thngan jongno re ki bapli kiba suk mynsiem hynrei Haba shipa ha Ka bam. Shuh shuh donbok ba ngi don  ki Sengbhalang kum Ka KSU bad ki riew shimet Kiba lah sei borbah ban iarap kylleng ha Ka ri Khasi ia kito ki longing kiba donkam hok ia Ka bam na Ka bynta Ka Jing Shah khanglad ban leit trei leit ktah na Ka daw Ka khlam. Sng

Ka Don Bosco Museum Shillong Kaba don ha Mawlai. Ka shnong Mawlai Kaba don ha Ka phang shatei ha Ka Nongbah Shillong bad Ka long kawei na ki jaka ban pynlong ia Ka Sor Shillong ba Kan long Ka Sor Ka baheh bha. Ha ka shnong Mawlai don shibun ki ophis, jaka pule kum Ka Skul bah NEHU, Ka Skul Politechnic Engineering, bad shibun tylli ki Skul, Ka museum ba pawnam Ka Don Bosco  Museum Shillong, Ka mental Hospital Ka Sanker,  bad ruh don shibun ki showroom ba die Kali kum ka Tata, Ka Banalari World car, Shillong Hyndai, Ford, Mahindra, Toyota. Bad kiwei kiwei bad Ka don ruh ia Ka jaka theh ñuit kaba heh bha Kaba dei Jong Ka municipal jong Ka Sor Shillong  Nalor kitei Ka shnong Mawlai napdeng ki shnong hapoh sor Shillong Ka long Kaba heh bha Kaba ym Duna ia Ka 26 tylli ki kyntoit bad ki kyrteng jong ki kyntait ba mih na Ka Mawlai ki long kumne harum. Mawiong Umjapung Mawiong Rim Mawlai Umthlong Mawlai Umjajew Mawlai Nongkwar Mawlai Iewrynghep Mawlai Nonglum Mawlai Motsyiar Mawlai Syllaikariah

Nalor ba Ka jylla Meghalaya Ka dei Ka jylla bym don u pud u Sam uba biang na Shi lynter Jong Ka kjat Jong Ka jylla don shibun ki jingeh kiba na Ka Liang ki paidbah bad Sengbhalang ki Shem jingeh.   Ngim lah ban tip ha Kano Ka por hynrei katkum ki khubor ba la iohlum don shibun ki mynderi kiba la Shah kem bad Shah bat Noh ha ki Sengbhalang ha shwa ba kin poi sha Shillong ha ki por ba la dep. Bad Haba twad bniah ia Ka jaka rung Jong ki Ka dei beit na ki khappud. Haoid na Shi lynter ki khappud iada ri lah don da ki Shipai BSF ne ki shipai khappud kiba pahara ia Ka rung Ka mih Jong ki briew na kawei Ka ri sha kawei pat khnang ban lait Ka jingiarung tuh, hynrei phewse ki shipai BSF Kim ju lah ban teh lakam. Dei tad haduh ban da ujor da ki paidbah sha ki seng bhalang ynda Haba ki iohi Ia ki mynderi ba ki thmu leit sha Shillong. Shisha ngim lah shuh ban shaniah ia ki shipai BSF namar ki Kam iada ri Kim long kiba shngaiñ namar don shibun ki jingeh kiba ki paidbah ha ki khappud ki Shem jingeh.

Kawei na Ka jingshad tynrai ha Bangladesh Ha ki bynta Jong Ka ri Thor Ka ba don ha kjat Ka ri Khasi Kaba dei Ka ri Bangladesh Jong ka District Kaba ki khot Ka Sylhet Division don bun bha ki Khasi kiba shong ba Sah ban kamai bad kajIh bad long ruh kum ki nongshong shnong ba pura Ka ri Bangladesh. Kumba 85 hajar ki Khasi bad Jaintia kiba sah ha katei Ka ri bad Ki im ruh kumba im Ka rukom long hi u Khasi naduh Ka dustur Ka riam Ka beit Ka bam Ka dih bad Ka ktien Ka thylliej. Kumjuh ruh ki bun kiba im lyngba Ka rep Ka riang Kaba ju im bad rep da ki nong war barabor. Ki Khasi ha Ri Bangladesh ki im da Kaba rep Kwai, rep tympew, bad u sohniamtra kiba dei ki jingrep kiba ha khmat eh na Ka bynta Ka ioh Ka kot Jong ki ha katei Ka ri. Ka jingdon Jong ki Khasi ha katei Ka ri Ka long ba bun na ki jaka mynshwa Jong Ka Sylhet Division Ka hap ha u pud u Sam Jong Ka ri India bad dei lyngba Ka thma Jong Ka ri Pakistan bad Bangladesh ha ki por mynshwa SA mih ki jingpynbeit kiba da kumwei pat kiba pynlon

Ki tit kiba don bih Ki jingjia ba sngewsih kum ha Kane Ka aiom Kaba la jia man la u snem ba bun ki longing ki la lah duh ei ia la Ka jingim tang na Ka daw Ka jingshah pynthame ha ki tit khlaw kiba sdang ban seilung kum ha kane Ka por da ki rong ba iapmat bad ba ittynnad Kaba lah pynlong ia ki paidbah ban ngop bad bam ia u. Phew SE bun kiba khlad bad duh ei ia la Ka jingim. Kawei Ka jingjia Jong Ka taiew ia Ka longing ha Ka thaiñ West Khasi hill district Ka lah pynsuhjer iangi naba Ka jingkhlad Ka la kot ia baroh kawei Ka longing Kaba ktah shisha ia Ka imlang sahlang badd Ka shnong baroh kawei. Dei namar kata ki paidbah ki hap ban husiar ban nym kheit kulmar ia u tit tang na Ka daw Ka rongphong Kaba ula pynthame namar Ka long Kaba ma ia Ka jingim. Da long hi Kaba lah ngi dei ban kyntait shwa namar Ka bih Jong u tit Ka long thik kum Ka bih u bsein iong bad u bsein star.

Ka jingjia dangshen ia uwei I nurse ba trei ha Ganesh Das Hospital Lawmali Ka la pynsngewsih shibun ia kiba bun balang khamtam ia Ka longing Ka Jong I namar Ka jingkhlad Noh jong I ha ryngkat I Khun ba dang 6 bnai ha kpoh. Katkum ki khubor ba la mih la iathuh ba I lah dep ban pan shuti  hynrei ki nongpyniaid ki kyntait bad ki maham ba ym bit ban shim shuti kum ha kane Ka por. Hynrei kaei Kaba lah jia pat? Mano ban bah khlieh ia ar ki mynsiem ba lui lui? Ka sorkar Ka dei ban kem bad ban pynduh Kam shisyndon ia kitei ki nongpyniaid ba donkti Jong katei Ka Hospital. Khnang ba Kan nym jia shuh nangne shakhmat. Shuh shuh ha ki taiew Bala dep Ka jingkhlad I nurse ba trei hapoh Ka NEIGRIHMS na Ka Liang Ka sorkar Ka la dei ruh ban tohkit mar mar khnang ba ki jingshisha kin paw ba ioh ki Samla Khasi jongngi ki long mraw pynban wat haduh ban da duh ia Ka jingim ha la Ka Jong Ka ri.

Lada ym don ki shipai Ka ri jongngi Ka don hi ha Ka suk Ka saiñ lyngba ki Khun dap shynrang jog Ka bri u hynniewtrep kiba la ai sap naduh kulong kumah u mym barim ban long shisur shidur na Ka bynta Ka khyndew Ka shyiap kumba la pruid dak da ki syiem hyndai. Lada ym don ki jaka shipai bad ki shipai Ka long Ka ba suk ba saiñ ia Ka jylla khamtam ia Ka sor Shillong ba kin ioh lad ban pynheh shuh shuh ia ki jaka bad ban pyntyllun ia shibun ki Kam pynroi na Ka bynta Ka Ka jylla hynrei jia aiu ia kine ki shipai kiba wan leh donbor pynban ia Ka khyndew jongngi. Ka jingdon ki shipai ha sor Shillong Ka long Ka bym I don jingmyntoi bad Ka long pynban kum Ka jingtim iangi namar ba Kam long satia Ka jingiohnong ia Ka jylla. Ki iada aiu kine iangi, Ki leh aiu kine ki shipai, hato haduh katno ki aikam aijam ia ki trai jylla haduh katno Ki iarap ia ka sor Shillong  ha Ka shongshngaiñ, haduh katno ki synniang ia Ka imlang sahlang bad haduh katno ki iarap ia kiba duk kum ha kane Ka por ba jur Ka khlam..

Ka jylla Meghalaya jongngi Ka jylla Kaba riewspah ha Ka mei Mariang lyngba ki Jing seisoh bad Ka jingtreishitom Jong ki nongrep bad Ka jingbiang  bad iahap Ka Mariang Ka la pynseilung bad pynseisoh ia shibun ki jingthung jingtep kiba lah ai shisha ia Ka jingmyntoi ia Ka jylla jongngi. Kumba 80 na Ka 100 ki dei kiba im ja na Ka Kam rep Ka riang bad bun na ki ki dei kiba thung bad rep da ki rukom Jong ki myn barim lyngba ki lum bad ki Madan ha ryngkat Ka Jing tista bad trei Minot tang da Ka bor met. Ka jingpynmih ia ki mar rep Ka long Kaba shyrkhei bha na kane Ka jylla bad sngewsih pat ban iohi ba ki briew ba na kane Ka jylla ki dang wanrah ia ki mar rep ba na jngai bad na bar jylla ban khñiot dor bad ban pyniap ia ki trai jylla ha kawei Ka rukom tang ban im ialade. Shuh shuh Ka long Kaba isynei bha ia ki nongrep namar Ka Duna bha Ka lad jingiarap na Ka tnad Ka rep Ka riang (Agriculture dept) bad Ka jingduna ki awareness program, ki siminar, ki workshop bad ki jinghikai kyrpang ia ki non

Halor Ka Right to Information Kaba lah tohkit da Ka Jong Anjela Rngad Kaba dei Ka nongialam Ka TUR pyrshah ia Ka Sorkar halor Ka Pisa Jong ki nongbylla sngi Jong u snem 2020 Kaba na Ka Liang Ka TUR Ka la pynpaw ba Ka Sorkar Ka la bamsap ia katei Ka Pisa na Ka bynta ban au jingiarap ia ki nongbylla sngi kiba Shah ktah ha Ka lockdown. Lyngba Ka RTI lah lap ba lah dep siew lut sha baroh ki ba dei hok ban ioh lait Noh tang kiba bym biang kot biang sla bad ki bym pynthymmai shuh. Bad lah kynnoh ruh ba Ka Sorkar Ka la bam klop ia kane Ka Pisa ha Ka jingialam u symbud myntri rangbah Ka jylla u Bah Prestone Tynsong. Hynrei na Ka Liang Ka TUR Kam tip pat ba ia katei Ka Pisa lah dep ban siew lut sha baroh kiba dei hok ban ioh bad Ka rukom Kren Jong Ka Kong Anjela Ka long tang ban Shu kynnoh hynrei khlem da tohkit ia Kita ki nongioh (beneficiary) ba la Shu thaw phang jubor tang ban kynnoh ia Ka Sorkar khamtam ia u Symbud myntri rangbah Ka jylla u Bah Prestone Tynsong. Jin da la dei ba Ka jingbams

Ngim lah ban beiñ hynrei khlem Ka jingiohnong te Mano hi ban trei bad Shu khyndiat ban pynpaw Ka long ba sngewsynei ia kiba duk ba suk bapli kiba Duna Ka tyngka ban leit phah sumar na Ka bynta ki jingpang ba iaid pyrthei lane kiwei kiwei ruh kiba lah dawa ban thiah da ki sngi na Ka bynta ban koit. Ban ia Kren ia kiba pang Covid-19 baroh na ki nongpang kiba lah koit bad khlad Ka jingsiew Kam palat ia Ka lak tyngka haduh ba lah sngewshyrkhei Ka jingrem bad teng teng Ka pynduh mynsiem ia uba duk u bym don Ka tyngka. Ka jingshim rem Jong ki hospital private kum ha kane Ka por Ka long ban shim kabu ym ban iarap ia ki para ba don mynsiem hynrei ban khñiot da Ka dor Kaba heh namar ba kum ha kane Ka por Ka long Ka jingkhie bhur Ka spah Ka ki. Shuh shuh Ka jingduna Jong ki jaka ai jingsumar Jong Ka sorkar ia ki paidbab Ka la pynlong ia u paidbah ba bun balang khamtam kiba duk ba kin mih shakhmat ha ki kotkhubor ban pynpaw bad ud ia kata Ka dor ba rem Jong Ka bai thiah hospital na kadaw ba ki la

Haba peit ia Ka rynsan ki social media dang bun hi ki paidbah kiba dang sahdum, sahdien, bad long riewdum haduh katta katta haduh ba bunsien ki ju pyndonkam bakla ia ki social media da Kaba ialam bakla ia kiwei lyngba Ka Jing pyn saphriang ia shibun kiei kiei ki bym shong nia bad shong nongrim haduh ba ki hap ban pynpaw syndon shabar iala Ka jong Ka Jing Anna Ka jingmut Jing pyrkhat Ka Jing ki. Bun na ki Haba ki kynthoh ia kaei Kaba ki iohi Ka log beit pyrshah ia Ka sorkar bad Haba don Ka jingjia ba sngewsih ia Ka jylla ki kynnoh ia Ka sorkar hynrei Kim kynnoh ialade ba ki jied hi ia u nigmih khmat sha Ka ing Dorbar thawaiñ. Lada ki kynnoh ia Ka sorkar ki kynnoh beit tang ia u nong pynbna Ka sorkar(spoke person) bad Kim tip ba Ka Rai la shim na Ka ing dorbar thawaiñ Ka Jylla bad na ki kumhun minister (cabinet). Bad kaei Kaba ki paidbah ba shisur shidur Ka long ba ki kynnoh pynban tang ia u sangot.  Hangne phin iohi mynta uwei na ki snar nongialam Ka jylla u bym ju patiaw bad u ba trei

Katkum Ka Total Lockdown ha Ka East Khasi hill district Kaba la sdang naduh 1 u may bad 20 tarik u may 2021 da ki kyndon bad hukum ba kham khlaiñ don shibun ki briew kiba la shim bynta shisha na Ka bynta ban iada ialade bad ia kiwei pat na u khñiang jingpang COVID-19 . Ka jingiatreilang ki paidbah Ka la pyni shisha ba Ka surok bad ki lynti synkien ki kynjah shisha bad ban nujor bad u snem Bala dep nalor ba Ka aiñ Ka aI bor ha ki local Dorbar Shnong lyngba ki VDP da Kaba pyndonkam da ki dieng sympat, Kam don shuh kum kane ha kane Ka kynti bad lah iohi ba ki paidbah ki la sngewthuh Shai bad ruh ba ki long kiba lah Shai. Hynrei ban peit ia ki Sengbhalang bapher bapher kiba kynnoh ia Ka sorkar bad ki riew shimet kiba kynnoh ia Ka sorkar Ka long kaei Kaba I thamula namar Ka long politik bad ruh ki kynnoh politik ia kane Ka jingpang khlam ba Ka dei Ka politik. Kine ki briew ki dei ki Riewkhlaw kiba kynthoh ha man ba Ka Sorkar Ka ai ia ki Jing pynbna (public notice) sha ki paidbah Ka jyll

Na Ka jingstad bad shemphang Jong ki Nongrwai Jong Ka juk mynta ban pyndonkam hok ia Ka bor stad ban pynsaphriang bad ban long Ka lad kamai. Nalor Ka sap kyrpang Kalong ruh Ka lad aikam SA ia kiwei pat kiba ia don bynta ha kane Ka rynsan. Ka jingrwai Khasi bad Jaintia Ka long kawei na ki jingrwai ba paw bad iaid iew bha ha Ka rynsan YouTube ha kane Ka jylla bad shabar jylla khamtam hapoh Ka thaiñ shatei lam mihngi Ka ri India ki long ki ba paw bha ha ki rynsan rwai bad shad bad kumjuh ha ki Kam ak phlim. Kawei na ki jingrwai Khasi Kaba lah iaid bha kadei Ka jingrwai ba la direct da u Kiki Garod Kaba kyrteng "KA DAW" Kaba na Ka phlim KA DAW hi ha Ka jingbun ki nongsngap bad peit haduh 9.6 million view(96 lakh-Indian unit) K aba lah upload lah palat shisnem tam Kaba lah thep ha Ka Channel Kaba kyrteng Kiki Garod bad kane Ka jingrwai Ka long Ka jingrwai ba nynkong tam ha Ka jylla ban ioh bun tam ki nongpiet bad sngap. Kaba kham sngewtynnad shuh shuh Ka long ba don shibun ki

Ka daw Jong Ka jingkiew kiba ioh positive cases hapoh Ka jylla Ka dei na Ka jingleh sting bad Ka leh bym salia ki paidbah ia une u khñiang jingpang COVID-19 da Kaba pynkheiñ ia ki kyndon bad hukum sorkar.  Da Kaba kynnoh ruh ba Ka dei Ka Kam politik u Conrad Sangma bad Prestone tynsong ha Kaba iadei bad Ka jingkhangdam Kaba la iaid mynta lah 20 sngi bad ki curfew ha ki katto katne ki jaka. Shi bun ki paidbah ki la sdang wat ban wanrah khubor lamler da Kaba pynsngewthuh bakla ia kiba bun balang bad wat ban mih sha ki lynti bad jaka paidbah khlem ki jingda ba biang ruh ki nud. Shuh shuh na Ka Liang Ka sorkar Kan kem ia kiba kum kine ki jingkynnoh ba khlem nongrim Jong ki katto katne ki briew shim kabu pyrshah ia kane Ka khlam covid19 da Kaba pynhap ha Ka Meghalaya Epedimic Disease Act . Ki paidbah ki dei ban kiar na ki Khana lamler, ki hamsaia kiba ktah ia Ka imlang sahlang bad sangeh Ka Kren politik ia u khñiang jingpang COVID-19 bad to ngin ia bud ryntih ia Ka hukum bad ki kyndon sorka

Ki paidbah Kim dei satia ban tieng lane ban rit mynsiem ne duh jingkyrmen Lada kane Ka wat ba ar Jong Ka khlam Ka la kham jur bad pur sted shisha kata Ka jingsaphriang na u Wei sha uwei pat u briew. Kumba long mynta bun bha ki briew ki la sngewthuh Shai ba Ka long Ka ba donkam ban tieng lane ban buh ryntih ia ki jingbthah Ka sorkar namar lah bun kiba ioh pang na une u khñiang Ka long Kaba ima bad Kaba I shyrkhei shisha bad kaba shitom ban pynkoit. Hynrei Haba ngi wad ia Ka jingkheiñ haduh Ka 17 tarik u May 2021 Kaba la shim naduh u snem 2020 Ka jingkhlad na une u khñiang Ka long tang 1.4 percent ne uwei na Ka shispah uba khlad Kaba mut ki ba bun uba ioh ia une u khñiang jingpang COVID-19 ki koit bad don ha Ka met Kaba koit ba khiah. Katkum na Ka Wikipedia Ka WHO ka jingioh ia une u khñiang jingpang ha Ka jylla Meghalaya Ki long haduh 23,966 , kiba lah koit ki poi 18,715 bad kiba la khlad Noh ki poi tang 336 . Ka jingkheiñ Kaba lah lum naduh u snem 2020 kat haduh Ka 17 u May 2021.

Kat nang mih ki sngi nang jur kiba ioh jingpang COVID-19 wat hapdeng ba la khang da Ka sorkar lyngba Ka lockdown naduh Ka 1 tarik u May bad pynjari Curfew naduh 5 bad Kaba dang bteng ruh nangne sha khmat pynban Ka la dei ban nang hiar hynrei Ka nang kiew pynban. Ha Ka kylla Kaba ar Kaba une u khñiang jingpang u wan Ka aiñ sorkar Ka synjor bad tlot bha khamtam ha ki thaiñ nongkyndong lah iohi bun SA tang ki Kali bad lapmiet Ka iaidkai,Ka jingialeit bam Khana Ka jingialam ia bun ngut  bad Ka long Ka jingktah pat ha Ka khyllipmat Ka bym poi pyrkhat. Ban ianujor bad u snem ba la dep ym iahap satia namar Ka jingpurkhing ha u snem Bala dep Ka long Kaba tikna shisha bad katta ruh Ka shimpor ban jynsur Ka jingioh pang ki briew ha Ka jylla jongngi. Balei Ka Sorkar Kam bthah ia Ka Home department ba Kan teh lakam kumba dei ban leh ha u snem Bala dep. Ban pahara tikna wat ha ki kyndong kynshrot namar Ka jingpang Ka treikam bha ha ki jaka nongkyndong mynta ha Kaba don bun kiba la pynkheiñ tikna ia

Bun na ki  Paidbah khamtam ki riew stad riew shemphang pyrthei khamtam ha Ka synshar Ka khaddar Haba ia Kren ia Ka jingeh Jong kane Ka kynti bun hi ki kynnoh ia Ka sorkar bad wat u stad u nang u ju kynnoh ia kiwei ha Kaba iadei bad ki Kam kiba ktah ia Kiwei. Ngi klet ialade bad ngi kynnoh ia kiwei..  kane Kadei Ka jinglong basniew jongngi ha Kaba iadei bad Ka jingpang COVID-19 Kaba u lah wan iuhkjat biang ha Ka kylla Kaba ar Kaba khamjur bad shyrkhei. Ym banse na Ka Liang Ka sorkar Ka hap ban khamtam marmar. Hynrei hamar kane Ka por ha Ka jaka ban iatreilang mih pynban ki Jing kynnoh na na bun balang na Kylleng Ka ri Khasi Jaintia ba Ka Sorkar Ka Shu Rai hak dak bad Kam pyrkhat satia ia ki paidbah. Hynrei Lem da Ka pyrkhat Kan Jin da la pyllait laitluid iangi ba ngin IAP syndon baroh. Da phi peit sha Nong kyndong une u khñiang u la Suh Thied bad don bun ki jaka ruh ba u jur bha. Hynrei kiba bun na ki shnong ha ki nongkyndong Kim ia treilang satia bad kane Ka jigkhangdam bad Ka Jing by