MEGHINN

Ha ka By-election kaba la pynlong ia ka jingiathep vote ha ka 30 tarik u October 2021 na ki lai Constituency kata Mawphlang, Mawryngkneng, Rajabala ban jied ia u nongshna aiñ Sha Ing Dorbar thawaiñ ka jylla ne Member Legislative Assembly hadien ka jingkhlad Jong lai ngut na kitei ki constituency. Ka constituency kaba Kham paw ha kane ka by-election ne ka shiteng samoi ka dei ka Mawphlang constituency kaba lah long MLA Da u Bah S. K Sun bam kwai ha dwar u Blei bad uba lah khlad Noh na kane ka Sla pyrthei ha kine ki khyndiat taiew Bala dep. Na katei ka Constituency kumba paw hi Don haduh 3 ngut ki kyrtong kiba iakhun ia kane ka election shiteng samoi kaba kynthup ia u Bah Kennedy Khriam uba long teng Kum u MLA ka thaiñ ha u snem 2013. Bad kumjuh u Bah Lamphrang Blah Lem bad u Eugeneson Lyngdoh uba dei u Khun trai Jong u bah S.K Sun bad une u dei Ruh u rangialehkai football ba pawnam ha ka ri India baroh kawei. Ha kaba iadei bad ka kyrdan jingpule ka long kaba sngewsih ha kawei ka bynta n

Kumba ngi tip baroh ba ki M.L.A ne ki Member Legislative Assembly ki dei ki dkhot na ka bynta ban shna aiñ ne ka legislation kumba Ong ha ka ktien phareng ba la kumno kumno hi ki dei ki nongshna aiñ ban iatai hapoh ing Dorbar ka Sorkar jylla na ka bynta ka bha ka miat Jong ka met ka phad ka jylla khamtam ha la ki jaka kiba ki nongmihkhmat ki mih (constituency)  Haba peit pat mynta kine ki Member Jong ka Legislative Assembly Kim ju ia pyrkhat bha ha kaba iadei bad ka legislature ki lapmiet ban ia kren ia ka development kaba la don lypa man ka por bad barabor hynrei kaba kongsan hi ka long ba lada ka jylla ritpaid jongngi ka don shibun ki aiñ ki kyndon lane ban nang pynjanai shuh shuh ia ki ba la don kiba iada ia ka jylla jongngi nga tharai ka development ka la wan lypa namar shisien ba ki aiñ ki kanun ki don ka revolutionary ha ka jylla Ruh ka shim jaka bad Lada ka revolution ka treikam ha ka jylla kamut ka development ka la wan la ka wan hi. Ngin Shem ha ka por ba ialap election ym don

Kumba ngi iohi mynta ba don ki kynhun ba dawa na district council ban shah ia ki Kynthei ban shong Dorbar kumjuh ban don bynta ha ka Kam jied Rangbah shnong ne dong namar lah dei ka por ban pynkhamti ia ki Kynthei kumba ka Sorkar India ka pyndon bynta ha ka Kam jied nongmihkhmat (universal adult franchise). Haoid katei ka kynhun ka don mynsiem eh ban iaid lait ban kiar na ki bar jylla hynrei Lada ka KHADC ka pynbna ban shah ban jied Rangbah shnong Da ka jingjied lang ki Kynthei kamut baroh kawei ka ri Khasi kaba don hapoh u pud u sam ka KHADC kin hap bud Ryntih bad dei hangta keiñ ba kiba sngewthuh ia la ka jaidbynriew ki don tang khyndiat hynrei kiba bun hi ki dei kiba Shu kwah tang ka pisa wat la shah ban iap ka jaidbynriew. Ngi dei ban kynmaw ba hapoh ri Khasi jongngi ka jingiohlad ki mynder ri ka dei na ka jingiada ki Kynthei Khasi kiba ju bam pisa barabor na ki dkhar bad ki Benemi Ruh ki Kham bun shah ki Kynthei bad kiba ioh tnga mynder Ruh ki dei tang ki Kynthei Khasi bad kiba Kh

Katkum ka jingngeit jingksoh ha ka synshar ka khaddar jong u paid Khasi ba-iar la ju pyniaid bad shim ia ka Rai uba bun balang lyngba kawei na ka jaka ba ialum lang ban iatai ia ka bha ka miat ka shnong ka thaw lane haba don ka Kam shnong Kam thaw kum ka jingeh ka shnong ka thaw ha kiba bun ki liang la ju pynlong Da ka Dorbar kaba ki khot kaba ki nongialam bad nongsynshar shnong ki pynlong ha ing sad bad ing sunon na ka bynta ban pynbeit ia ki Kam shnong bad kumjuh ha ka pynkhein Rangbah ne Myntri ne jied Rangbah nongsynshar uba thymmai. U nonng pyniaid lane u Rangbah duh ka shnong ne ki Myntri ki dei ki nongialam bad ki wanrah ia ka phang ha ban iatai pat ia ka phang Da ki paidbah nongshong Dorbar. Uba shong Dorbar u dei tang u khlieh shynrang ka ing ym ki Kynthei ka ing. Bad ha ban ia mih ban iaisaid na ka bynta ka shnong ka thaw ha ki jingjia ba khyllah dei tang ki shynrang ki ban mih Sha katei ka jingjia. Bad naduh myn hyndai ym pat ju don ba pynkupbor ha ki Kynthei ha ka Kam synsh

Don shibun bha ki Hima khraw Nam ka Ri Khasi jongngi mynshwa bad mynta Ruh kiba don la u paid u raoit uba peit bniah ia la ka Hima Sima ka jaka ka puta ha la ka Jong ka pud u sum ka khyndew ka shyiap na ki nongwei khamtam na ki riew shilliang duriaw. Hapoh ka ri Khasi jongngi pat balei ngi don tang uwei u Syiem u Patsha ka jaidbynriew khamtam ia ka Hima lajong uba long uba sah ka Nam bad im ka kyrteng haduh kane ka khyllipmat wat la u dei uba naduh ka spah snem ba khatkhyndai uba lah Kha ha u 1802 bad khlad ha Byndi Jong ki nongwei shisngi ha u snem 1835. Bad dei tang ma u, u rangialeh Kum u Syiem na ka Hima Khatsawphra bad kumjuh dei tang ka Hima Khatsawphra hapoh ka khana ka Ri Khasi ba la pyndonburom ruh ia u na ka jingshlur ban iakhun pyrshah ia ki nongwei shisngi kata pyrshah ia ki phareng. Lada don shisha kita ki Syiem ba shlur mynshwa kiba wan shakhmat ban iatreilang bad kiwei ki Hima nga tharai shibun ki thma bad ki jyrwit jyrwat ka Ri Khasi jongngi Kan jop Beit. Hynrei namar b

Hashwa ba ka sorkar Kan shim ia ka Rai ba khatduh ka la Shem ia shibun ki jingeh hadien ba ki kharmetor lyngba ka Harijan Panchayat Committee ka lah ai Da ka ejahar pyrshah ia ka Sorkar halor ka nongrim ba ki la kamtrai ia katei ka jaka la Da ki spah snem ba ki la sah ha katei ka jaka ha them iewmawlong kaba hap ha u pud u sam Jong ka Hima Mylliem bad ka mynta ha ka jingpeit ka Municipal Board ka Sorkar jylla. Ka ejahar pyrshah ia ka Sorkar ha ki snem ba la dep ha khmat ka ingbishar badonburom kaba don ha ka jylla kumjuh ha nongbah Delhi. Hynrei namar ba Ki dei kiba  Kam trai jubor ia katei ka jaka na ka Liang ka Sorkar ka lah Jop bad tad haduh kine ki sngi ba ka la pynbna syndon ba kitei ki Khar metor ba sah ha katei ka jaka ba ki hap mih Noh shisyndon. Katkum ki khubor ha kine ki sngi ngi iohi ba ki kharmetor ki dang pyneh hi Da kaba pynksan ba ki la longtrai ia katei ka jaka naduh 1853 bad la aiti ia ka syrnod Da u Syiem ka Hima Mylliem bad ki lah pynpaw ba ka Lang transfer act Ruh

Ka jingiatip Lem ka la iap! Ki jaka pule kiba bun eh hapoh ka jylla Meghalaya ki dei ki jaka pule ba la long trai Da ki mission Niam bapher bapher kiba lah siew tulop Da ka Sorkar lyngba ka Defecit System bad ka jingioh khur bai skul bad bai klas Jong ki jaka pule ha ka jylla Jong ka long kaba lah palat Liam. Ka jingdon ka pisa lane ka funds hapoh skul ne college ka lah poi ym Duna ia ki phew klur bad katei ka pisa ka dei na ka bynta ba ioh lum halor ki jingsiew na ki khynnah pule ha ki rukom bapher bapher. Bad ka jingdon ia katei ka Pisa Ngam tharai ba ki pyrkhat na ka bynta ki khynnah pule pynban ki Shu kwah ban nang iai pyllang Shwa wat la kiwei pat ki Shem jynjar ha ban siew bai skul. Ha kine arsnem kaba na ka Liang ka Sorkar ka lah Khang ban pynlong skul na ka daw ka khlam Covid pynban na ka Liang ki jaka pule ki khlem map satia wat tang shipiah Ruh hynrei ka nang pynbhur shuh shuh pynban ban nang kamai spah.  Kiba bun hi ki longing ba wan pule ki dei na ka ing kaba duk bad kiba S

Kumba ngi iohi mynta ka DSC bad ka MPSC ki dei ki jaka pyniaid ia ka thung kam thung jam hapoh ka jylla Jong ki Kam Sorkar bapher bapher kiba dei hapoh ka jylla. Bad lyngba kitei ka jingthep kam Ka dei katkum ka kyndon Thep kam ka ba Kham Shai bad Kham bun ia ki nongthep Kam. Ha kaba ia dei bad ki Kam ba lait na ka bynta shiteng por pat (contract) la ju pyniaid hi Da ki tnad Sorkar bapher bapher ym Da ka DSC lane ka MPSC. Bad haba ianujor pat bad ki Kam Sorkar (regular) dang Kham bun ki Kam ba lait ha ki Kam Sorkar (contract) bad ka jingthep Kam ka ju don bha ka Jing ialeh tuh ka dei hangne namar lyngba ki Kam contract ym ju don satia ka Jing Interview lane exam. Ki samla wadkam ki ju ia ud ha kaba iadei bad ka jingpyllait Kam ka Sorkar ba ka Duna palat hynrei bapli ha ka shisnem Da ki ym Duna ia ka 4000 tylli ki Kam kiba lait bad ki ba lah thep Kam hapoh shisnem. Khambun na kine ki dei ki Kam shiteng por(contract) kiba kham pyndik shuh shuh pat ia ki ban ioh Kam Sorkar direct namar do

Ha ka thaiñ shatei lam mihngi dei tang ka jylla Meghalaya kaba sahdien la ha ka pule puthi ne ha ka synshar khaddar. Shibun kiwei pat la ha ka Iew ka hat ne ha ka iaid bad ka ieng kaba Kham sahdien khyndiat haba ianujor bad kiwei ki jylla ka Ri India. Ka jylla kaba sahdien hakhmat ka dei ha ka iaid ka ieng naduh ka jingkhim ka surok ka jingrem ka bai Kali ka Jing bym don ki Kali Sorkar kiba biang bad ka wanrah jingeh khatam ia kiba wanrah bad phah mar (cargo) na kawei ka jaka Sha kawei pat bad ka long ka ba shimpor bad ka dor Ruh ka la Kham heh ar shah. Dei namar kata ka jylla Jong ngi ka hiar bha ha ka GPD bad ka ioh ka kot namar ki nongbuhai shnong haduh palat ia ka 80 na ka 100 ki dem bad im ja ha rep ba ban phah die ia ki mar pat ki lah shongrem namar ka bai leit bai wan nalor kata ki hap ban die tad khnang yn nym sah ei lane yn nym ioh lad ki nongkhaii na bar jylla ba kamai spah ei. Bad kane baroh ka dei na ka daw ba ka Jing bym biang ka rukom iaid bad rukom ieng lane ka jaka pynp

Kat nang mih ki sngi katta ka umphniang Ruh ka nang kiew hynrei ym ba ka kiew pat Kum ba kiew ka bai Kali ka bym iahap shuh ia ka leit ka wan ki barit Baria. Ka jingshim bai Kali Jong ki Taxi ha Shillong ka long palat ban ia kaba lah buh napoh DC. Ka bai taxi marwei na motphran Sha Laitumkhrah ka long 30 bad na Barik Sha Iew Ruh ka long 30. Na Polo Sha 9 Lad ki shim 30 katba na Kashari Sha Polo Ruh 30. Watla dei tang naduh Civil haduh Anjalee Parking Lot Ruh ki shim 30 bad kumjuh shaduh jhalupara. Na Motphran Sha Jaiaw ki shim 20 wat la dei tang kaba Kham hajan. Kane ka jingshim bai Kali ki Taxi ka long ka bym shongnia namar ki shim kabu palat ha kat ba ki mon khlem pyrkhat ia kiba bylla bad Kiba duk ba suk. Haoid Lada ka umphniang ka kiew ki kynhun bapher bapher ki mih shakhmat ban ia khih hana ba ki pyrkhat ia u paidbah pynban haba pynkiew bai Kali khlem jingthew khlem jingmut pat? Dei hangne keiñ ba ynda haba wan ki nong kamai ba nabar SA sdang ban ia Bishni namar mangi ki kynja jai