Ki khasi ba dei jait kaba sdang da ka Khar Kim dei ki Khasi paka
Lada wad bad tih bniah ngi lap bad ngi Shem ba ngi ki Khasi ngi da dei tang shi troh na ka kynhun ritpaid bad ka jing long kyntang ka khuid ka suba ka dwai ka phirat ka shongnia shong jutang bha lada pan ne pynmap ka suk ban kyllep noh bad ka bor dwai ka bor phirat myn ba dang long shisur ka khlaiñ bor bha lada dei tang ia ki Khasi paka.
Haba ong ki khasi paka hangne kammut ia baroh ki Khasi hynrei don shibun ruh ki bym dei Khasi hynrei na ka jingiaid ka por la Shu pdiang burom beit wat la ki dei symbai na kiwei pat ki jaidbynriew. Bad lada dei na ka Kynthei na kawei pat ka jaidbynriew la Shu tang jaid khnang ban bud ia ka riti dustur ka ri Khasi.
Lada tang jait ia kum kita la bynrap ia ka kyrteng 'khar' na sdang bad bud sa kata ka jait kyrteng Khasi ne na ka jait u (tnga) shynrang Khasi.
Shuh shuh ka jing tang jait ka wan urlong na ka kam shongkha Jong u shynrang Khasi bad ka Kynthei na kawei pat ka Jaidbynriew kum ka nuksa, lah ban dei ia ka Nepali, Bengali, Gujarati, Marathi, Punjabi, ne na kiwei pat ki riew ritpaid riewlum kiba don hajan ka Ri Khasi jongngi.
Hynrei haba nang iaid ka por kata ka tan jait thymmai ka urlong ruh na ki briew ki wan buhai shnong ha ka ri Khasi jongngi bad kwah ban bud ia ka riti dustur Jong u Khasi da kaba pynkylla ia ka jait bad ka dur ka dar ka rukom im kum u Khasi.
Hynrei don pat ruh kiba Shu shim kabu na ka kam myntoi shimet bad ruh na ka bynta ban ioh bam ar maloi na ka bynta ban tangjait thymmai sha U khasi. Hynrei ha man ba kidei kiba shu tanghait la bynrap beit da ka ktien Khar na sdang kum ka nuksa Khar lyngdoh, kharsohnoh, kharkongngor, Kharsohiong, kharsyiemiong, kharshandi, kharbudon, kharjahrin, kharsyntiew, kharkylliang, kharhujon, Kharsati, kharnaior, kharmalki, kharkrang, kharpuri, kharlukhi, bad kumta ter ter.
Kine baroh ki dei kiba shu tangjait bad lada kheiñ pura ia ka snam ka jinglong Khasi Jong ki ka la Duna ba long shipiah bad kiwei pat bad ia mynta pat ngi ioh ba bun bha kiba pyrshang ruh wat ban shim kabu da kaba ai jait thymmai bad tang jait tang ban ioh myntoi lang kum ki ritpaid Khasi. Bad lada kheiñ hi ia u Khasi paka don tang shipawa na kaba don mynta.
Na kata ka daw nangne shakhmat ngi dei ban ia pyrshah ia ka tangjait thymmai lada dei na ki Wei aot ki jaidbynriew namar kiba mynta lei ki dei tang ki riew shim kabu hynrei lada kren ba u shynrang Khasi u shong tnga shabar ka jaidbynriew haduh mynta ngi Shem ba ka duna bha hynrei naei mih ki tangjait ba man ka por.
Namar kata ngi sngewdei ban ong ba ka Clan Bill la dei ban pass biang sashisien sha Ing u Lat na ka KHADC lada dang Duna ka KHADC ka dei ban review bad amend kloi ia kane ka Bill kaba donkam eh ha ka ri Khasi jongngi.
Kumba la kdew ha katei ka dkhot ba nyngkong duh ba balei u Khasi haba u thmu ban pynksan ia ka nia kam ju wan shuh ka daw kaba biang lada pynieng ia ka hok teng teng ka khyllem bad ruh tang ka lamler suda, ka dei namar ba ngim dei shuh ki paka ki shisur shidur kiba u Blei trai kynrad u la bynta da kaba ai bor janai ia ka jaidbynriew Khasi
Kumba long u Khasi mynshwa ban bah marwei ia u Mawbynna Maw shynrang marwei uba ju don na ka 14 haduh 18 pruh bad iar da ka 3 haduh 5 pruh tang lyngba ka jutang bad phirat pan hok pan bor na u nongbuh nongthaw. Hynrei mynta pat ngim lah satia ban pynksan kumba long u myn barim namar ka jyrsieh ha ka ing ka sem, ka shongkha shongman kaba long pathar.
Namar kata ka jing iar u paid Khasi baiar kadei namar la kynthup lang ruh ia u bym dei u Khasi paka bad ban ia kren ia ka khana tang bad ka tynrai kito kiba bynrap Khar ha shwa Jong ka jait kamut ki dei kiba shu lum shu thup da ka jaidbynriew ym kiba mih na ka jaidbynriew Khasi.
Da wad bniah shwa naduh na tynrai balei ba mih ki jait ba sdang na "Khar", ym ban shu post ruma.
ReplyDelete" Khar " ka dei ka Jingting u Syiem ia ki poiwir(nongwei) kiba wan sah ha Ri Lum khasi Jaintia kat kum ka dustur u Syiem,myn hyndai eh,haba Duna u paid u Raiot u syiem u shim mraw (enslaved) da ki poiwir ban shakri ha iing jong u ,haba u syiem u iohi ba kine ki poiwir ki Sah bun snem bad u syiem,ban pyn iapher ia ki bad ki Raiot ki khasi paka da ka snam kumta u Ting da ka jait ,bad haba ting jait ia kum kine ki poiwir ban long khasi ,ka dustur ka kdew ba dei ban don ka Kyrteng "KHAR". BAN ITHUH BA KINE KI DEI BA SHU TANG JAIT U SYIEM NA KI POIWIR.
ReplyDeletePOR BA DANG IM I BAHDENG HS SHYLLA I ONG BA U SYIEM U LA DEI BAN SANGEH NOH KA TANG JAIT ,NAMAR TANG U PAID KHASI DA KA DNAM U LA IA BUN.bad lada tang shi tang jait Khlem pep wat u shahrukh khan da u wan shane un kylla "KHAR KHAN" BAD U NONGSAR SUROK U POIWIR UN KYLLA JAIT DA KABA SUK.
KHUBLEI SHIBUN.