MEGHINN

Sngewsih bha ban kynmaw ia kiba lah dep bad ki ba dang Shu dep Jia ba haduh katno ka jaitbynriew hynniewtrep jongngi ka mad ia ki jingeh bad ka jingshah thombor ha ki briew ba nabar bad kumjuh ki briew lajong ha kane ka bri jongngi.  Ym dei tang ki nongialam Seng ymdei tang ki riewkhmat hynrei kaba ktah hi ka long ia baroh kiba shong ba sah ha kane ka bri u hynniewtrep ne ha ka jylla Meghalaya jongngi. Ka jingshah thombor ha ki nongwei shisngi, ka Jing synjor ki ba trei ha ka aiñ bad thew pylla bha, ka jingbuhteng bad ka jingshah ialam bakla haduh ban hap shim ia ki mynsiem briew ruh. Ha ki snem ba la dep haduh 5 ngut kiba shah siat pyniap ha Langpih na ka jingiakynad pud, bad u pud u sam haduh mynta Ruh um pat ieng satia pynban ka jingiakynad ka dang iai bteng hapdeng ar ki jylla ki Sengbhalang na ka por Sha ka por ki dawa ia ka ILP bad ka Sorkar India ka ai Da ka CAA bad kumjuh ka Sorkar jylla ka lah Shu kynnoh ban thwet bad ban pyniap jubor ia ki bym dei ki ba donkti ha ka Kam pyntr

U Myntri Rangbah ka jylla u Conrad K Sangma u lah phla ba ka kynhun Pulit kaba lah leit pyniap ia u bah Che ka dei ka operation na ka bynta ban Kem ia u Bah Cheristerfield ym ban pyniap ia u. Shuh shuh na ka Liang u Conrad Sangma u lah Ong ba ka Jing tohkit Kan SA iaid shakhmat halor katei ka jingjia. Bad u Conrad u lah phah ha ki Bor Pulit ban lum ia ki jingdonkam na ka bynta ban Leh ia ka jingtohkit Da ka Human Right pyrshah ia katei ka jingjia ba sngewsih kaba uwei na ki surrender katei ka Seng HNLC u lah shah siat ha ki Pulit ha ka step phyrngap Jong ka 13 Tarik u August 2021.

Shisien ba ki ehrang ki wan ban pyndem wait hakhmat ka Sorkar kamut ki lah kwah ban sdang Noh ia ka jingim ba thymmai hapdeng ka suk ka saiñ la ha ka iaid ka ieng ne ha ka trei ka ktah ban ia im shong shngaiñ bad ban pynlut por bad la ka ing ka sem kumba ju long ha ka imlang sahlang. Bad Ruh na ka Liang ka Sorkar ka ju synniang jingiarap Ruh ia Kum kine na ka bynta ba ki sdang noh ka trei ka ktah bad ka Seng Kam Seng jam. Pynban naba ngi don ia ki heh Pulit Kum ka kyrdan DGP bad IGP ki bym dei ki trai jylla bad ki bym dei ki ba mih na ka doh ka snam ka bri hynniewtrep bad ka pynlong bunsien ba ki dei kine kiba ju ai buit ia ki minister Da kumne kumtai tang ban pyniashrut iangi ki para ba iarit paid. Hynrei ban Ong tang na ka Bor u Myntri ka Kam pohiing kane Kam lah ban long namar ki Myntri hi barabor Kim dei ki expert bad barabor Lada dei ia ki tnad Iada ki donkam ia ki pulit expert kiba lah pass IPS kiba bun ki dei pat ki Pulit dkhar kiba bat IPS ha ka kyrdang ba heh duh Jong ki Pulit

Hapdeng ka jingthiah pang ba jur, Ha por shiteng synñia; Shuwa ba sngi kan beh ï'u khlur, Ha miet ba dum kynjah. Mynba dang riew ki ñiangkynjah, Shuwa u 'iar nyngkong; Pyrthei lyngngai ka dang ïohthiah, Hapdeng ki jingphohsniew. Hapdeng kata ka khyllipmat , Jing jlew sur ba sngew ngiew; 'Riew thrang snam ba la kieng atiar, Kim kheiñ ïa jingim briew. Jingim kordor la bthat jubor, Hakhmat ki khun ki kti; Ah! Katno jingpaid dohnud, Ah ko apot sepsngi. Sorkar meinah, sorkar thombor, B'la khlieh da u nongwei; Ï'u paid Khasi ki wan thombor, Ban pynjah na pyrthei. Leit suk bah 'Che' sha dwar U Blei, Junom to shong jah thait; Jaitbynriew to nang pynehrngiew, Na jinglongmraw ban lait.              Carmel Fedrick Malngiang.

Ka long kaba lehraiñ ia ki pulit ka jylla Meghalaya Naba Kim dei kiba tbit bad kiba don ia ka jingtip ba bniah ba kumno ban lap dien ia kito kiba Leh ia ki Kam bymman khamtam ki Kam kiba ktah ia ka imlang sahlang kiba lah wat ban shim ia ka mynsiem briew ruh. Imat kine ki Pulit ki bun kiba Shu thep Kam Da ki pisa tharai bad ki dei ki bym ler lypa bad Kim dei kiba lah ioh Da ka jing tbit (merit) ban ioh Kam bad ka lah ban dei tang na ka daw ka politics Naba phin peit ka jingtreikam ka jongki ka long ka bym I shngaiñ satia. Bad Ruh Kim long kiba treishitom bad ka jingtip Jong ki ka long kaba Duna haduh katta. Shuh shuh katkum ka jingjia ba sngewsih mynne ka step 13 Tarik ka long ba ki Pulit haduh mynta ki sngi Kim tip bad Kim ithuh satia ia ki ehrang Jong ka Seng HNLC bad ki ithuh tang ia kiba lah dep pyndemwait hakhmat ka Sorkar. Bad u ba Kham paw eh bad uba dang Shu wan pyndem ha kine ki khyndiat snem u dei u bah Chesterfield Thangkhiew uba lah pyndem wait hakhmat ka Sorkar lyngba u Sy

Katkum ka notice ba lah pynmih Da ka Meghalaya Hight Court 25 jymmang 2015 lyngba u  full bench of Chief Justice Uma Nath Singh, Justice T.N.K. Singh bad u Justice S.R. Sen   ba kino kino ki lad kot khubor Kim dei ban pynmih khubor kaba dei Jong ka Seng HNLC kaba lah ban ktah ia ka imlang sahlang Kum ki pakhang shnong bad kiwei ki Kam pyntriem. Bad na ka Liang ka Ing Kashari Ruh ka lah Maham Lada lap ba ka sorkar ka dei ban resigister case pyrshah ia kiba leh pyrshah. Shuh shuh na ka Liang ka Ing Kashari ka la Maham Ruh ba ia kito kiba pynkhein ia kane ka kyndon kin hap ban ia kynduh pyrshah ia ka ing Kashari ha rynsan Jong ka Kashari. Bad lah mana ia kito kiba pynphriang khubor Jong katei ka Seng kiba ktah ia u paidbah kin ngat katkum ka aiñ ba lah pynmih. Ha kine ki sngi Ruh ka lah don ka jingialang hapdeng ki nongthoh kot khubor kiba lah pynpaw ba ka jingkyntaid Jong ki ban pynmih ia ki kotkhubor Jong katei ka Seng ka dei halor ka nongrim ba ka Meghalaya high court ka pynmih ia kate

Kawei ka jingjia ba Kham phylla ha kaba uwei u Rangbah ba la 43 snem ka rta u lah mynsaw jur hadien ba u Sohphan u hap ha khlieh Jong u bad mar mar ki para Marjan ki lah hap ban lam Noh Sha jaka sumar ha Kannur Medical College khnang ban kan lait ka jingmynsaw kaba Kham shyrkhei bad haba lah test pat lah lap pynban ba une u briew u don positive ia u covid19. Kane ka jingjia ka lah Jia ha Kannur ha ka jylla Karnataka kaba dei ka jaka kaba bun bha ki nongrep Sohphan. Bad ka long kaba lyngngoh namar um don ki dak ki shin kiba iajan bad u covid19 bad kadei ka jylla bad ka jaka ba bun bha kiba ioh positive kaba pynlong ia ki doctor ha kane ka jaka ban Shu test hynrei lyngngoh ba utei u briew u ioh positive. Kane ka jingjia ka lah pyn lyngngoh ia kiba bun ki paid nongshongshnong ha katei ka thaiñ na ka jingioh positive utei u Rangbah namar Kim poi pyrkhat ba Kan paw positive wat haba u don ia ka met kaba koit kaba khiah Ruh hynrei ka jingmynsaw Jong u ka dei tang na ka daw u Sohphan. Shuh sh

Katkum ki khubor ba lah mih ha kine ki sngi na ka jingbthei bom ha Laitumkhrah, uwei u suba ba ki Pulit ka jylla ki lah Kem u dei uba kyrteng Tenzing khonglah uba dei Ruh u Surrender ka ka Seng HNLC. Katkum  ka kyrwoh u Sainkupar Nongtraw ha ka Facebook Jong u, u lah pynpaw ba Kam long kaba shongnia ia ka jingkem ki Pulit ia uba donkti ban pynbthei bomb namar u dei u dkhot uba lah surrender. Shuh shuh u Nongtraw u lah pynpaw ba u Tenzing Khonglah u dei uba iatreilang bad ki pulit hynrei ka jingkem Jong ki Pulit kadei kaba lah Suhbuit bad ka long thik kumba ki Kem hi ia la u briew lajong.

Bun na phi phim tip Mano uta u Myntri Rangbah ka Jylla Meghalaya uaba dei na ka doh ka snam ka Jong u, bad u dei uba naei ka shnong ka jaka sah Jong u. Bad nangno u ieng ialeh election bad ha uno u snem u lah long Kum u Myntri. Shuh shuh bun bha ki bym pat tip lah u dei u ba don kyrdan aiu bad shibun kiwei kiwei ki ba ngin pat lah ban tip tikna. Hynrei hangne ngi sot ia ka video Jong uta u Myntri Rangbah banyngkong tam na ki Khasi ha ka jylla Meghalaya naduh ba lah ioh ia ka jylla lajong.

Katkum ka shithi jingkyrpad na u Principal Secretary ka koit ka khiah naduh ka 19 Tarik u July 2021 Sha baroh ki jaka sumar ba kin nym Leh test Covid 19 ia kino kino ki bym don ia ka dak ka shin kaba iahap bad u covid19 namar ba na ka liang ka Sorkar ka Shem jynjar ban lap ban Shem ia kiba pang covid19 ha ka por kaba biang namar ki Duna bha kiba leit shim dawai na ki hospital bad kiwei ki jaka sumar namar ki tieng ba ioh shah test covid19 bad kiba poi shospital Ruh dei kiba lah pang jur bad ka long kaba eh ban sumar. Kumba ngi iohi pat ngi dang Shem ba ha kine ki sngi ka jingleh test covid19 ia kat kiba rung Sha ki jaka sumar ka dang iai bteng na ka Liang ki jaka sumar. Pynban ka tnad ba khlieh duh ka lah pynbna ba tang kiba don ia ki dak bad ki shin ki lah ban Leh test.  Shuh shuh yn nym don ka jingpynbor ban Leh test ha ki jaka paidbah bad ka district administration ka lah ban Leh ia ki random test ha ki jaka ba jur bha kiba ioh positive. 

Ka jingleh kulmar Jong ka sorkar bad thurmur ka nang pyntroiñ shuh shuh ia ka roi roi ka par ha ka jylla namar ki Kam pynroi Kim long kiba khuid bad kiba iahap hynrei tang na ka daw ka burom bad ka jingskhem u lakam synshar ki wanrah ia ka roi bad ka par mar khongpong. Ka East Khasi hill District ka dei ka district kaba heh bad kaba bun paid bha ban ianujor bad kiwei pat ki district ha ka jylla. Ka East Khasi hill District ka don haduh 1000 tam tylli ki shnong bad haduh 8 lak ngut ki nongshongshnong katkum ka census 2011. Bad ka long ka District kaba la I donkam bha ban phiah Noh ban suk ki paidbah. Katba ka West Khasi hill District kaba dei Nongbah Da ka Nongstoin ka don tang 2 lak 80 Hajar ki nongshongshnong bad ka long haduh 3 shah ka bun paid ka East Khasi hill District. Bad Kan sa don ka jingphiah ia ka district ha ka West Khasi hill ha kine ki sngi bad ki bnai ban wan kaba lah ban nang Kham Duna shuh bad ka long ka lad ia ki paidbah nongshongshnong ha ki kiba bun ki liang kin sa

Katkum ka khubor ba lah mih mynta ka sngi ka lah don ka jingjia ha Laitumkhrah ba ka don ka jingbthei bomb IED (Improvise explosive device) kaba hadien lah Kam Da ka HNLC Kum ka dak ban ka pyrshah ia ka  Independence day Jong ka ri India baroh kawei kaba ju long man la u snem. Ka jingbthei bomb kaba lah Jia mynne shiteng sngi bad lah don Ruh kiba mynsaw arngut na katei ka jingjia ba sngewsih. Bad kaba lyngngoh pat ka long ba ha ka jaka kaba u bomb IED u bthei kitei ki Patlun Singara Kim leilei satia wat la ki iit ki lah pait bad katto katne ki Jing Julor pait. Shuh shuh ka lah mih ka jingpynrem kaba jur na u Myntri Rangbah ka jylla halor katei ka jingleh Jong ka Seng ha ka jaka paidbah.  You can earn money from anywhere by just take a click of photo from your phone. Click the link below to join the job. https://512739lj2ff3zk2al8s9omlufv.hop.clickbank.net/

Da ki Hakar ngut ki Nongpule kiba pyndep iala ki jingpule man la u snem ha ki kyrdan bapher bapher kiba pule napoh jylla bad shabar ka jylla ruh.  Man la u snem Da ki lakh ngut ki nongwadkam hapoh ka jylla Meghalaya bad kat nang mih u snem katta nang jyllei ka kyrduh kam ia ki samla pule kiba lah dep bad pyntbit ha ki kyrdan bapher bapher hapoh ka jylla bad na shabar ruh. Ha ka jylla Meghalaya duna bha kita ki jaka hikai ne pyntbit kiba lah bei Da ka Sorkar lyngba ki course bapher bapher kiba iahap bad ka jylla Meghalaya. Bad u ba bun paid bah eh uba pass lane uta u Graduate na ka jylla ki dei tang ki Bachelor of Arts, Bachelor of Commerce bad Bachelor of Science nangta de tang katto kattlne ki Bachelor of Social work bad Bachelor of Business Studies.  Ban Shu batai khyndiat ka jylla Meghalaya ka iahap bha ia ka Bachelor of Tourism, Bachelor of Computer Application bad ki subject kum Geography Agriculture, Sericulture, horticulture, Floriculture, Fisheries, Forestry, Husbandry, Veterin

Ki Kam kiba lah ban trei na ing na bynta baroh kiba kwah ban trei napoh ing khlem donkam ban trei Sha kiwei ki jak. Ka link harum kaba phi lah ban rung na ka bynta ban peit bniah ia katei ka jaid Kam kaba trei na ing. https ://323baco81dgc3kpw4t9-hr4l2q.hop.clickbank.net/  

Ka jylla Meghalaya kaba ngi tip kaba dei kawei na ki jylla ha ka ri kaba ym Da poh eh ban ianujor ha ki rukom ialehkai naduh ka outdoor ba ialehkai shabar ing haduh ka indoor ba ialehkai hapoh ing Ruh. Namar ki don bun bha ki samla donsap kiba ju ialehkai ha kiba bun bha ki rynsan iakhun. Ki rangialehkai ba na sor bad nongkyndong ki treishitom bad ki ieid bha ia ka Kam ialehkai bad ki long ki a paw bha Kum ha ki football, teakwandoo, marathon, cricket, boxing, bad don Ruh kiba ju ia mih khmat na ka ri India Ruh ban mih shabar ri. Ban ia nujor bad ba na sor bad khapsor don bun bha ki rangialehkai kiba mih ban wan na ki thaiñ nongkyndong. Ki khynnah ialehkai kiba treishitom bad kiba long shisur thop tang ha ka Kam ialehkai katba ynda ki poi leilei ha ki jaka sor tangba ki lah ioh ialehkai ka lah biang ia ki.  Hynrei kaei pat kaba pynlong ba kiba bun hi ki hap kynran dien Noh shiteng por bad ban leit bylla noh ban dup pynbit pynbiang ialade bad ka ing ka sem. Teng teng ki nongpyniaiad spo

Ka lynti bah ban rung Sha Iewduh Ka iew baheh tam hapoh ka ri Khasi Jaintia kaba long man ka sngi ka dei ka Iewduh kaba don ha Sor Shillong bad ka dei ka iew ba lah Shna bad soit da shor da u Syiem u Patsha mynhyndai lyngba u Syiem ka Hima Mylliem na ka bynta ka die ka pet ka siew ka tda ka khaii pateng Jong u bynriew kane ka ri Khasi khamtam ia briew ka Hima bad na kiwei pat ki Hima. Ym tang ka Bor ne ka jinglong trai Jong ka Hima ia katei ka Iew hynrei ka don SA kawei pat ka Bor bahalor kaba peit ia ki jaka puta ka synshar khaddar ia ka Ri Khasi bad ban iada kyrpang ia ka jaidbynriew na ki nongwei shisngi ka dei ka KHADC. bad nalor ka KHADC ngi don sa ka DCA kaba dei ka tnad Sorkar bad hangne ngi lah sngewba ka jingshngaiñ ia ngi u jaidbynriew ka lah long haduh katta katta namar lah bun syrtap kita ki bor ki jingiada ia ka jaka ka shyiap khamtam ia katei ka Iew.  Hynrei Jia aiu ia ka Iewduh kumba haduh 80 na ka 100 ki dei ki Mynderi kiba shong ha ka Iewduh ka Iew u Khasi, ka Iew ka H

Lyngba kane ka jingthoh ym ban beiñ para Khasi hynrei ba ngin ia pynbeit hangne hangtai ia ka rukom tynjuh, dawa ia kiwei kiba Leh pyrshah iangi Da kawei pat ka rukom. Ym ban Shu kut tang ka byrngem na jngai, Shu thoh Da ka shithi lane Shu ia pynrem jur kaba ym don jingktah satia. Sngewsih ba bun bha ki Khasi kiba mlien bha ban pyndonkam ia ki ktien ban pynrem jur, byrngem tyngeh bad kito kiba thoh Da ka shithi haba iadei bad ka Kam jaidbynriew bad ha ki ki lah sngew ba ka dei ka jingjop. Hynrei ngan Ong ia phi ban Shu ia byrngem na ing Ruh lah hi bad ban Shu ia pynrem na Kamra thiah Ruh ka long hi shuh shuh ban Shu phah Da ka shithi byrrngem ne shithi dawa leilei phah ha ki wei pat Ruh ka lah hi ba kam dei satia ka Kam kaba Jop ne seisoh namar kadei tang ka Kam ki Khawpud. Dei namar kane ka daw sa sahteng lut bad Shu shah ibeiñ kai ha kiwei namar ban tur markhmat bad ka jingeh ym don ba nud. Wat tang ha ka por ba wan u Amit Shah Sha ka jylla Ruh ym don uwei Ruh uba mih rangbah ha rud

Shisha koit Kam dei kaba bakla kata ka jingong katei ka Kong bad nga Da iaroh shisha ia ka ka jingkren Jong ka ha kawei na ki rynsan ia kren ha u snem 2018 ne 17 kumta kaba ka lah kren pyrshah ia ki katto katto kiba Shu ksan Beit tang ha ki social media. Kiba bun hi kumba Ong ka Kong ki dei ki Internet Warrior namar kiba Shu im kamkai bad bun ka Ishu jaidbynriew Ruh ki Shu ia ksan tang ha ki social media ban wan Sha khmat ban pynpaw pyrthei shisha Kim ju nud. Bad Da ki ioh leilei ban ia pyrshah ia kiwei ka long Beit tang na social media lah Kum u khla., Ban ia kren jingiatylli Ruh ka mih na social media bad ka kut hangto hi. Ban ka ia beiñ iwei ia iwei Ruh ka Shu kut hangto hi. Nalor kata SA ka pynphriang ia ki khubor lamler bad ki dur lamler kiba long thik Kum u kruiñ ia ka jaid bynriew. Kiba biej Ruh bapli ki lah Shu ia kyrñium lang khlem tip jingsdang bad ka kut bad ka jingmuja kiba Kham stad Ruh ka long haduh katta. Kin ioh leilei ban Kynthoh ia ki nongialam Sorkar leilei te lah ba

Ban pynsngewthuh khamtam ia kito kiba wan na nongkyndong kiba wan wad jingstad Sha sor Shillong Da kaba pyrkhat ban leit pule ha ki skul ne college ba Kham biang. Hynrei Lada u briew uba stad bad uba minot hi ym ju donkam than ha ki jaka skul kiba paw. Lada ngi kwah leilei ban rung ha ki jaka kiba Kham paw ka lah ban long Ruh ha ka dor kaba rem bha kaba teng teng ki nongkyndong tang ban pynbiang pynstad ia la ki Khun ki hap bynda lut nadong shadong namar ka rem palat ka jaka pule. Kumba paw ha ka result SSLC (Class 10) kaba lah pyllait ha ka 5 Tarik u August. Ngi iohi Shai ba ka jingstad Jong ki khynnah Kam shong eh ha ki jaka pule kiba paw ne kito kiba don ha ki nong bah Sor. Hynrei ka jingshida ka jingminot bad ka ing ka sem ka dei kawei kaba kongsan tam ia ki khynnah pule. Napdeng kiba ioh ia ka top 20 ha ka SSLC Kim dei ki khynnah ba na sor ne ka Skul kaba na sor ne napoh St Anthony school hynrei ha ka kyrdang ba nyngkong bad ba-ar lah bat Da ki nongkyndong.  Shuh shuh ban phai pat

Haba ngi kren ia ka jaidbynriew kamut ka dei beit thik tang ia ngi ki ritpaid riewlum la ki dei ki Khasi ne ki Jaintia ne ki Garo ruh. Ka jaidbynriew Khasi bad Jaintia ka lah iap bad ka im tang ha ki kot ki sla, ki dulir, ki syrnod bad kiwei kiwei kiba Shu pruid da ki dak. Ka jaidbynriew ka lah iap lah slem bad bun kiba Shu pynksan im khlem ka nongrim kaba biang. Bad balei ki lah iap bad ha Kano ka dur? Ym dei ba ngi shah tyllep hynrei ngi lah tyllep hi ia ka ka Jong ka tynrai. Haba ngi phai Sha ki Khasi ngi lah ban ong ba ngi dei ki Khasi hynrei ka ktien ka thylliej (language) ka riti ka dustur (traditional and cultural) ki rukom im (custom) ki rukom trei rukom ktah (practice) pat ngim dei shuh ki Khasi namar ngi lah kren ia ki kyntien nongwei, ngi lah riam ka riam ki nongwei, ngi lah klet ia ka riti dustur lajong bad ngim ju pyndonkam shuh ia ki tiar Khasi ne ki tiar Khasi tynrai bad ka Jing trei jingktah Ruh ka long kaba thymmai katkum ka juk. Bad shibun ki riam tynrai, ki tiar tynr