MEGHINN

Ym tang ki Karkhana hynrei don shibun kiwei pat ki jait Kam ruh kiba hateng hateng Kim sngewthuh ia ki trai khyndew trai shyiap namar shibun ki jingeh kiba ki Paid Khasi -jaintia ki Shem jingeh na Ka por sha Ka por ha ha trei Kam ne Haba bylla ruh. Don shibun ki karkhana bar jylla kiba ju iaidlait bad iai pyrshah Ka rukom treikam Ka Jong ki ia ki paidbah kane Ka bri da Kaba pyni bor da kiba bun rukom bad kawei Kaba ki Khasi jongngi Kim lah shuh ban tuklar ia kata Ka dei Ka jingpynjot bad pynjaboh ki karkhana bar jylla ia Ka mariang hakane Ka bri jongngi. Bad don shibun ki karkhana kiba na Ka Liang ki Sengbhalang ruh Ka Shem jingeh namar la da lah Ker ia ki da Ka Sorkar badonburom bad Ka long Ka jingeh ia u Khun kane Ka bri ban kyndang naphang namar Ka sorkar Ka iada ia ki. Bad Ka donkam SA tang ki jingiatylli Jong baroh ki Sengbhalang ban rat naphang ia ki bar jylla kiba thmu leh donbor ha kane Ka snieh Jong Ka bri jongngi. Namar na Ka por sha Ka por lah isynei ia ki Sengbhalang Haba t

Ngi iohi naduh mynshem snem ba wan nyngkong une u khñiang Covid19 Ka lah don Ka jingktah ia Ka ing Ka sem kiba bylla sngi bad kiba kamai kajih kiba hap ban pep trei na Ka daw Ka lockdown lait Noh tang kiba treikam Sorkar. Kiba bun hi ki nongtrei nong bylla ha Ka jylla ki dei kiba treikam lajong ban ia kiba treikam Sorkar bad Ka long Ka jingktah ia kiba bun balang ha Ka ioh Ka kot namar Ka khangdam. Ba ia kheiñ ia ki Skul bad college pat don shibun ki Skul private ban mission ban ia Ka Skul sorkar Kaba mut kiba bun balang hi ki hap phah Skul ia la kijong ki Khun ha ki Skul private bad mission kiba heh Ka jingsiew da ki 10 20 Shah ban ia Ka jaka pule Jong Ka sorkar. Haba peit ia snem ba la dep Haba tip paidbah ym don kawei ruh Ka Skul private ne mission Ka ban map ia Ka bai Skul namar Ka khangdam. Bad ki khynnah lyngba ki kmie ki kpa ki hap ban siew beit ia Ka bai bnai bad snem kumba ju dei. Shuh shuh ha une u snem ruh don ki jaka pule kiba lah dawa Bai Skul Bai klas wat Haba ym long Sku

U Khoh Ramhah. Ka jaka jngohkai ba pawnam Ha ki snem ba i (L) Dr. Donkupar Roy i dang don ha kane ka pyrthei, nga la iohi ha ki kotkhubor bad nga la bna khubor ruh wer wer na shane shatai ba ka Sohra kan sa long noh shen ka district ba thymmai. Hadien ka jingkhlad noh jong i Dr. Donkupar Roy bad hadien jong ka ilekshon shiteng samoi ha ka Shella constituency, nga la iohi ba i bah Metbah Lyngdoh bad kumjuh ruh u Myntri Rangbah jong ngi, u Dr. Conrad K Sangma bad ka kynhun jong ki baroh (MDA), ki la kular ban pynurlong ïa ka jingthmu bad ka jing-angnud jong i (L) Dr. Don na ka bynta ka Shella Constituency bad ia ka jylla baroh kawei. Hadien katto katne bnai, kata ka jingthmu pynioh district ha Sohra ka la nang pjah nang pjah. Hooid, na ka liang jong u MLA ka Shella Constituency bad kumjuh ruh na ka liang jong u MDC ka Sohra Constituency ki la leit ai da Memorandum hakhmat jong u Myntri Rangbah ka jylla ban buddien halor ka jingwanrah district ha Sohra. Hynrei sngewsih pat ban tip ba hadi

Ka kshaid Nohkalikai kaba pawnam ha Ka jylla Katkum ka census jong u 2011 ka Mairang C&RD Block ka don ia ka bun paid haduh 68000 tam bad don haduh 144 tylli ki shnong kiba hap bad peit da katei ka block bad ka Civil Sub-division Mairang kaba mynta lah ikop da ka sorkar ban kyntiew kyrdan ia katei ka Civil Sub-Division sha ka Disrict ba pura ka ban sa ioh shen ha kine ki bnai ban wan. Ban ianujor bad kiwei ki C&RD Block kum ka Shella Block bad ka Civil Sub-Division Sohra kaba lah dawa lah bunsien ban ioh district lajong ban ia synrop lang ruh bad kiwei ki C&RD Block hynrei kum ka Sohra Civil Sub-Division lyngba ka Shella C&RD Block ka don tang 54000 tam ki paid nongshongshnong jong katei ka thain bad don 140 tylli ki shnong kiba hap ha katei ka Block bad kam pat iahap satia ban ioh district lajong haba ianujor bad ka Mairang lait noh tang lada ka Civil Sub-Division Sohra ka synrop ia kiwei pat ki block bad ki wei pat ki Division kum ia ka Pynursla, hynrei kam pat kot bo

S. Khongjee  Shillong Na Ka bynta ban shna pynbha ia Ka Surok bah Shillong-Tamabil Ka company NHIDCL Kaba dei trei ia Ka Surok Ka hap ban mait Noh ia ki katto katne ki dieng (pine trees) ha 7mer ha Syndah Ka Eastern Air Command Jong Ka tnad shipai suiñ ka Air force. Ka daw ba hap ban mait Ka long ban pynheh surok bad ruh na Ka Liang Ka company Ka lah ioh jingbit da Kaba Shai ia Ka sorkar lyngba Ka tnad Forest department bad kiwei kiwei ha ryngkat ki jingsiew kylliang (compensation) da Ka jingthungdieng sha kiwei pat ki jaka kiba na Ka Liang Ka company Ka hap ban leh. Kaba sngewsih ban iohi pat Ka long ba naduh ba lah sdang ban khet ia kitei ki dieng ba radbah ba lah iaw bha tang katto katne tylli, bad mar mar her ki khubor kiba pynlong ia ki paidbah ban khie bhur namar katei Ka jingkhet dieng ban shna surok Ka dei lyngba Ka sorkar bad Ka company da Kaba kynnoh ba ki la leh dusmon da Kaba pynjot ia ki dieng kiba lah kot da ki spah snem bad bad kiba long Ka jingittynad ia shilynter katei

Naduh ba sdang Lockdown bad haduh mynta Ka sngi Ka jingkiew Ka umphniang Petrol bad Diesel Ka nang kiew man Ka sngi lyngba ki paise Kaba lah kot palat ia ka 92 tyngka Shi litar iaka Petrol bad palat ia ka 86 tyngka Shi litar ia Ka Diesel. Ia Ka dor Jong Ka Petrol Ka iapher na kawei Ka District sha kawei pat bad Ka District East Jaintia Hill Ka dei Ka District Kaba Ka umphniang Petrol bad Diesel Ka kham heh namar Ka dei na jaka ba kham jngai. Haduh mynta Ka sngi Ka dor Jong Ka Petrol ha Ka jylla Kaba tad eh Ka long 92.46 ha Ribhoi District, 93.97 ha East Khasi hill bad 94.54 ha East Jaintia Hill Kaba dei Ka for ba heh duh. Ia Ka dor Jong Ka Diesel ha Ka jylla Meghalaya Ka long 86.65 ha Ribhoi District, 87.81 ha Shillong bad 88.57 ha East Jaintia Hill Kaba dei Ka dor Kaba rem tam napdeng kiwei pat ki District.

Ka basa tympew ha shwa Ka jingkhangdam. Halor ka jingmih khubor ha ki lad pathai khubor bapher bapher, halor  ka jingshah kren tohmet bad shah khot *ksew* ki nongdie jingdie ha ki briew jong ka aiñ ha ki khyndiat sngi ba la dep, na ka liang jong ka _WhatsApp group_ *Hynñiewtrep Indigenous Peoples' Forum (HIPF)* , ka pynrem jur ïa kane ka jingleh jong kine ki briew jong aiñ ïa kiba ym shym la ithuh kyrteng. Halor jong kane ka jingjia, ngi da kyntu jur ia ka sorkar jylla ba kan thung da ka kynhun tohkit ban lap ïa kine ki briew khlemakor kiba la kren tohmet ïa ki nongdie jingdie kiba kamai ja-kpoh ban pyndap pynbiang ïa la ka ing ka sem, bad ruh ba kan pynshitom katkum ki kyndon ïa kine ki briew jong ka aiñ kiba dei ma ki hi kiba la pynkheiñ ïa ka aiñ. Ngi khmih lynti ba ka aiñ kan ym peit shiliang khmat ïano ïano ruh bad kan treikam salonsar ïa baroh, la ïa kiba rit ba ria ne bakhraw batri kumjuh.  Horkit hordang! ngi khmih lynti ba kum kane ka jingjia kan ym jia shuh ha ka Bri Hynñ

Ka kynroh Arliang ba pawnam Kaba don ha Rngain Ki jaka pynnoh ba phai shathie lyngba ki riat bad ki ram jong ka ri Khasi kiba don syndah bad ka ri thor lah khot ka thain Riwar bad ka long ka ri u Soh u Pai u Tiewlasubon u Tiewdiengai bad u Tiewsympa. lyngba ka thain Riwar shibun ki jingmyntoi kib ka ri Khasi-Jaintia ka ioh lyngba kane ka thain naduh ki soh ki pai ki jhur ki kynbat. Hangne ki don ki kper Sohniamtra kiba man ka tlang ki pyndeng kpiengksiar ia ki lynter ranab lum. Don ruh ki Bri-Tympew bad ki Bri Kwai kiba iar bad pynieng bad pynkiang. ha ki snem ba dang mynshwa, haba ka die ka thied, ka khaii pateng ka dang iaid bha, ki briew jong kito ki thain ki la long kiba riewspah shibun. U Sohkwid, u Sohkynphor, u Sohtrun ki seisoh bha ha kitei ki thain. na ki sla Sohtrun ki briew mynshwa ki ia thir ksai ruh bad une u ksai u long uba jwat shibun bad ki pyndonkam ha kaba thain ia ki kynja iarong ne kynjajar. Ka Latyrpad ruh ka mih bha na kine ki thain bad ka jingpyndonkam ia ka, ka

Ha kine ki por khangdam kumne bun na ki briew ki kham pynlut por ha ki social media ban ianujor Haba ym don jingkhangdam ne Ka Lockdown namar ki Duna ki Kam ki jam bad wat kiba trei Kam sorkar ruh ki Duna Kam. Bun na ki briew ki pyllut por bha ha ki social media khamtam ki Samla kiba ju pynpaw barabor ia kaei Kaba ki Shem bad iohi ha kane Ka bri jongngi khamtam ha Kaba ia dei bad ki lanot bad ki saiñ Hima sima Ka jylla kumjuh ia kiwei pat ki Kam iada jaidbynriew. Haba ia Kren bad ia thir ia pynpaw ha ki social media don shibun ki briew kiba wan shakhmat ban pyrkhat sngewkhia halor Ka phang Kaba jia ha Ka imlang sahlang. Hynrei bun kiba Shu heh tang Ka Nia Ka jutang tang ban pynsngew sha kiwei ba ki don kata Ka jingsngew. Phewse balei Ka jaitbynriew ri Khasi Ka hiar. Kat haduh Ka khyllipmat Ka Ri Khasi jongngi Ka dang hiar kat nang mih ki sngi namar Ka Jing bun palat ki Ksan rympei kiba Shu Ksan jubor tang ha social media. Ka jingsngewlem Ka don tang ha ki social media, Ka jingsngewnguh

Kum ha kine ki por don shibun ki briew kiba wan shakhmat na Ka bynta ban synniang jingiarap sha kito ki lanot ba Shah ktah ha kane Ka khlam covid19 bad kumjuh ia ki bym ioh lad ban leit bylla bad leit kamai. Don shibun ki riew shimet bad ki nongmihkhmat kumjuh na ki tnad sorkar kiba lah wan sha khmat ban kner na Ka bynta ban ia pyrkhat Lem na Ka bynta ki lanot ki ba Shem jingeh Jing jynjar naduh u snem Bala dep bad haduh mynta. Sngewtynnad ba na Ka Liang Ki nongmihkhmat ki ia wan shakhmat ban ia iarap ia la u Jong u paidbah lyngba ki lad bapher bapher bad katno lei Ka Jing sngewtynnad lei Haba iohsngew ba wat ki riew shimet ki long kiba lah kloi bad ki kham lah ma ki ban kner ruh sha kine ki lanot kum ha kane Ka por. Hynrei teng teng pat ha Ka Kam ia bun don pat kiba leit kner da kawei pat Ka daw ym na Ka bynta kiba Shah thngan hynrei na kabynta Ka lawei baphyrnai Ka Jong ki. Don ruh katto katne kiba ju leit ban Sam jingiarap lanot ki ju don Lang beit ban ki nongshondur ban pynpaw iala

Katkum ki jingiohlum jingtip na kiba pang Covid-19 ha Ka jylla Meghalaya kat haduh mynta ym pat don satia Ka dak Kaba lah ban ong ba Ka lah sdang Ka jingshngaiñ namar Ka jinghiar kiba ioh pang bad kiba khlad na u Covid19 Man Ka sngi ym Duna ia Ka 300 bad bun ki sngi kiba 400 ngut shajrong kiba ioh pang bad Ka jingkhlad Ka long naduh 5 haduh 10 ngut. Lait Noh tang mynnin Ka 21 tarik Kaba ki nongpang ki don haduh 300 Duna bad Ka long Kaba rit eh. Haba ianujor ba kiwei ki jylla ba bun briew kum Ka jylla Delhi Kaba dei Ka nongbah Ka ri India Ka long Kaba sngewtynnad na Ka jinglah ban teh lakam Ka sorkar haduh ba ki ba ioh ia u Covid 19 ki dei beit hapoh Ka 100 ngut bad katkum Ka jingtip ba mynnin Ka sngi Ka long tang 89 bad kane Ka pyni ia Ka jinglah ban teh lakam Jong Ka sorkar ha Kaba iadei bad kane Ka khlam wat Lada Ka dei Ka jylla ba bun briew da Ka 100 Shah ia Ka jylla Meghalaya hynrei Haba don ki nongshakri bahok hangta don ki jingiohi paw. Shuh shuh don shibun ki jylla Ka ri India k

Ka jing jynsur na Ka jingkhangdam Ka lah plie bad Ka jingkyrmen Ka lah wan biang sa shisien ia ki nongshong Iew bad dukan ha ki bynta bapher bapher Ka jylla khamtam ha Sor Shillong.  Shuh shuh don shibun ki nongrep nongbylla ki lah sdang phuh mut phuhmat biang naba Ka Jingailad Ka sorkar ban ia trei ia ktah Ka lah urlong SA shisien. Hynrei na Ka Liang Ka sorkar kumba lah bthah na Ka sorkar kmie ba dei ban ai Tika lut ia baroh khnang ba Kan long Ka jingiada Lada une u khñiang jingpang yn wan biang ha Kawei pat Ka wat. Bad Ka sorkar Ka la bthah ba lah dei ban ai Tika nyngkong ia ki briew kiba ju don ha ki jaka paidbah barobor kum ki nongshong Iew shong dukan bad kiba ñiah Kali kamai. Hynrei phewse na Ka daw ba hap ai Tika Ka Sorkar thnam Ka iew Ka hat ha Ka jingpyrshah bad Ka jingia kdew kti wat ban poi shaduh ban da hap khang ia ki Iew namar ki don katto katne kiba Shah ialam bakla halor u Tika iada ia u Covid 19. Ha ki taiew ba nyngkong don shibun kiba pyrshah ki nongshong Iew bad drai

“Phi lah ban sah sa tang ma phi hi marwei u ban ne ka ban ngeit ha lade, kata ka lah biang pura ban nym shah jop noh ha kata ka jingpyrshang jong phi wat la phi la rem noh shisien ruh. Namar lada don tang uwei u khlur uba mih ha ka haw haw ha suinbneng kata ka haw haw ka iohi hi ia ita i jingshai hapdeng jong ka miet badum. Wah shah jop noh.” - Richelle E. Goodrich. Teng teng ha ka jingim jong ngi ha kane ka sla Pyrthei, bunsien ngi ju shah rem noh ha ki jingpyrshang jong ngi ha la ka jingim. Bad haba kum kata ka por ka wan ka jingpynsngew ban sangeh noh bad ban shah jop noh ha baroh ki lynti kiba ngi dei ban jam namar ngi sngew ba ngim myntoi eiei bad ngim ler lada ngin pyrshang ruh ngin shah rem noh bad ngin ym lah ban jop wat tang ia iwei ruh ha ka jingim. Kaba kham sngewsih ka long ba wat shuwa ban sdang ia kano kano ka kam, Ngi lah don lypa kata ka mynsiem ba ym myntoi shuh hi re namar ngin shah rem noh. Kane ka jingsngew ka pyniap troiñ noh ia kiba bun ki samla kiba ieid ki jong

Ka Article ba 14 jong ka riti synshar jong ka ri India ka ong ba baroh ki ïaryngkat bad ki long katjuh hakhmat jong ka aiñ ne kumba ki ong ha ka ktien nongwei 'Equality Before Law'.  Ha ki khyndiat taiew ba la dep nga la iohi ha ki social media bad ha ki kotkhubor bapher bapher ba ki la don ki katto katne ngut ki longkmie kiba shong die jingdie  ban kamai jakpoh na ka bynta ban  pyndap pynbiang ha ing ha sem, hynrei ki la shah kren tohmet pynban da ki kyntien ki bym sngew ïahap bad bym lah ban pdiang satia ha ki katto katne ki briew kiba bat ia ka aiñ ne  kita ki briew jong ka aiñ. Halor kane ka jingleh jong kita ki briew jong ka aiñ, ngam shym la iohi ba kata ka aiñ kan treikam ha ki, ne kan pynsaja ia kita ki briew jong ka aiñ kiba la leh ia kaei kaei ka bym dei. Dang shen ruh nga la iohi  ba la don uwei u riew paidbah uba la kynthoh da ki kyntien khlemakor ha ki social media ia iwei na kj shakri sorkar hapoh ka jylla jong ngi, mar mar na ka liang jong ka tnat pulit ki la thw

Phin peit kine ki jingrwai Khasi kiba lah pyllait naduh u snem 90 Ter Ter haduh 2000 shaneng lyngba ki ba bun bha ki nongrwai Khasi kiba pawnam bad kiba jem bha u ryndang kiba ju pynmih album 2 lane 3 sien ha Ka shisnem lyngba ki kaset kiba ki ia pynmih da ki hajar tylli bad ki die Ka dor Ka long naduh 40 haduh 80 Ka shong katkum ki nongrwai bad Ka jingbun Ka jingrwai ha Kawei Ka album ha kitei ki por ba rim. Kiba bun eh ki nongrwai ki dei na Ka thaiñ Riwar bad don ruh kiba na Shillong kiba ia rwai da ki kynhun tem. Ki nongrwai ba pawnam ha kitei ki snem kiba Ki jingrwai ki ba dang iaid (Ngim lah ban jer lut namar kim iaid shuh)haduh mynta kiba lah rwai da ki kaitor ba paw ha kito ki por kum Jong u bah Rana kharkongor bam Kwai ha dwar u Blei, Bah Waroh Pde bam Kwai ha dwar u Blei, Bah U.N Sun, Bah Anthony Kongwang, Bah Kril Rynjah, Bah Donbor Rynjah, Bah Shibor Mawkon, Kong Aroma Toi, Kong Gracyl bad kiwei kiwei kiba dang mih Shen ha kine ki por. Bun na kine ki nongrwai ki lah jah Noh

Kat nang mih ki sngi Ka jing ia mane blei Jong kiba bun bha ki briew ia ki Social media Ka long Kaba lah shyrkhei haduh katta katta. Lada thoh balieh te balieh bad baiong te baiong.  Bad lyngba kine kiei kiei baroh ruh SA wanrah jingeh pat ha Ka imlang sahlang Lem da peitthuh shwa Kano Kaba lah ban pdiang. Ha Ka jaka ban ia im suk im shngaiñ pynban Ka jingtieng jingsmiej Ka Shah thok Shah shukor lyngba ki social media Ka lah pyndik shibun ia kiba trei ba ktah bad ia Ka leit Ka wan. Khamtam ia Ka jingmut jingpyrkhat Jong kito ki briew kiba Shu ngeit kat Kaba iohi bad Shem.  Ngam ong ia baroh hynrei ki don ki lad khubor bym ithuh (unauthorised) kiba Shu phriang ban pynksan ia kaei kiba ki thmu hynrei ki paidbah jongngi bun Kim sngewthuh Ia kane. Shibun ki jingialam bakla khamtam ia Ka Ka Kam Ka jam Ka Pisa pilaiñ wat ia Ka jingim briew ruh ym don ba salia. Dei namar kata NGA kyntu ia ki briew baroh Haba ki iit ne sngap ia kaei Kaba ki iohsngew da pynshong nongrim bad da peit thuh kano Ka

Lyngba kane Ka sla ngi pdiang burom ia kito kiba kwah ban thoh artikel lyngkot bad ruh ki lah ban thoh kaba iadei tang shaphang Ka jylla bad Ka jiadbynriew Ka Jongngi. Ia Ka Jingthoh Ka dei ban long Kaba Shai Ka jingmut Kaba don naduh 200 haduh 400 kyntien bad ruh ki nongthoh ki dei ban ai ia Ka kyrteng Ka shnong bad h number phone jongki. Sngewbha phah ha Ka sla jongngi Kaba lah don lypa Ka form lane ha Ka email meghinnovation@gmail.com  ne phi lah ban phah ha Ka Facebook page Kaba kyrteng Megh Innovation lyngba Ka message. Khublei Na u Editor

Ka Samla Grace Wardkhar Kaba shong ba Sah ha Umsning Kaba hap ha Ka Ribhoi district Kaba dei kawei na ki Samla Khasi ba paw bha ha Kawei na ki rynsan social media Ka Instagram da Ka jingioh ki nongbud haduh 1 lak. KaTei Ka samla ba lah pyndep BSc na Synod College Shillong ha u 2018 bad Ka dei Kaba paw bha ha kine ki sngi hapoh Ka Instagram lyngba shibun ki jingringdur lyngkot(reels) bad ki dur kiba ittynnad bad shibun ki jingringdur kiba lah pyniapmat bad pyn biej ruh khamtam ia ki shynrang lyngba Ka dur ba bhabriew Ka Jong Ka.

Kat haduh ban da thoh ha kane Ka sla, ym don uwei ruh u dkhar, bar jylla uba SAH ha kane Ka ri jongngi u ban Pyrshah ia u Tika uban SA ai lut sha baroh khmatam ia kiba shong dukan bad Iew. Hynrei bun kiba pyrshah bad kyrngah bah shim ia une u Tika lyngba Ka injekshon ha Ka met. Bad bun ruh kiba lah duh ban shong dukan bad Iew namar Kim pat Ioh Tika iada na u khñiang jingpang COVID-19. Hynrei ha Kaba iadei bad ki Bar jylla bun na ki kiba lah shong dukan ha Iew ki lah dep shim lut ia une u Tika lyngba Ka injekshon bad ban ianujor bad ki Khasi Ka jingbun ki bar jylla ba shong iew ba la dep ai Tika Ka long haduh 80 na Ka 100. Ha Kaba khatduh hi ngi lah ban iohi ba ki bar jylla hi ki kham sngewthuh Shai bad kham stad ban Ka ki Khasi ha kiba bun ki Liang khmatam ban ia pyrkhat ia Ka jingthngan bad Ka jingkordor Ka jingim

Bah P.T. Sawkmie ki 60 ngut ki nongmihkhmat sha ka ing Dorbar Thawain ka jylla jongngi u bah P.T Sawwkmie uba dei uwei na k nongmihkhmat na ka Mawlai constituency uba lah pyni shisha ia ki kam leh isynei naduh ba u long M.L.A. Ban sam jingiarap ha kylleng ka thain Mawlai naduh  bym pat wan ka khlam bad katno lei haba wan lynshop kane ka khlam ha kine ki ar snem mynta kiba ki paidbah ki shem jingeh bad lyngba jong u shibun ki lah ioh jingmyntoi lyngba ka jingiarap ka jong u. U Bah P.T. Sawkmie u long u briew u bym la shongthiat satia bad naduh ba sdang ka jinglong M.L.A ha u snem 2018 ka jong u, ym ju pep ban leit synniang iarap kylleng ka Mawlai bad wat shabar nala ka constituency lajong ruh u kloi ban noh synniang khmatam ia kiba duk ba suk bad kiba pang ba shitom. kumjuh ha kine ki sngi leilei um ju pep tang shisngi ruh imat bad ban paw ruh khah khah ha ki kotkhubor lyngba ki lad jingiarap jong u sha kiba bun ki longing baduk ba kyrduh bam kyrduh dih ha ka thain Mawlai, Shuh shuh ba

             Sa shisien nga kwah ban kren biang halor kajuh phang kaba nga la ju kren bad nga la ju pynmih ruh ia kine ki jingthoh jong ha ki kotkhubor khasi. Nga iai ban shi iai ban ia  kane ka juh ka bynta khnang ba kum ka jaitbynriew Hynñiewtrep Hynñiewskum ngin ym noh klet ïa ka histori jong ka jaitbynriew hadien ba ka Sorkar British ka la phet noh na ka Ri Khasi baieid jong ngi ha u snem 1947. Kum ka jaitbynriew ngim dei ban klet noh ïa kaei kaba la dep jia hapoh ka bri Hynñiewtrep ha ki por ba la leit noh. Bun ia ki jingshisha la tep eitmiaw noh da ka sorkar India bad ia ka histori ba kyrpang jong ka Ri jong ngi la pynbakla noh da ki katto katne ki 'riew khwan bor khwan myntoi. Naduh hyndai hynthai- kulong kumah, ka Ri Hynñiewtrep Hynñiewskum ka dei ka ri kaba synshar laitluid ne kata ka 'Sovereign Nation' kaba ki ong ha ka ktien nongwei. Ka Ri Hynñiewtrep jong ngi ka don la ki jong ki nongsynshar kiba synshar laitluid hapoh la ka jong ka it ka hima khlem da don ka 

Ka YouTube Ka dei Ka lad aikam aijam ia ki briew kiba don jingsngewtynnad ia ki kor technology khamtam ki ba pyndonkam ia Ka bor internet. Hynrei bun kiba lyngngoh ha Kano Ka dur bad katno ki ki ioh kamai ha Ka shisngi ne shibnai ne kumno ki mih ki jingkylli ia kito ki bym pat tip. Ia Ka jingsiew ba ngi ioh na YouTube Ka dei Kaba ngi ioh na kawei pat Ka jaka tyrwa tiar (advertisement) Kaba kyrteng Google AdSense. Kane Ka siew Pisa ia ki youtuber ne ki trai channel katkum Ka jingpaw (content) Ka jong ki ki ba pyllait ha YouTube. Ia Ka jingioh pisa pat Kam shong eh ha ki nongpeit( views) hynrei Ka shong ha ki briew kiba khñoit ha kito ki advertisement kiba paw ha lane shwa Ka video jongphi. Bad ia Ka jingkhnoit ha kito ki advertisement ( click ) dei Ka bynta Kaba ngi ioh jingsiew ba kiba bun hi bad dap haduh $1 la long 73 tyngka ha Ka Pisa India kamut ki Don haduh 10 haduh 40 click. Kamut kiba bun hi ki ioh 10 haduh 20 click ha man la Ka 4000 views Kaba mut ha katei Ka view bun ki ioh $1

Mano ba wanrah jingkulmar? Dei u paidbah uba wanrah jingkulmar ban kynnoh da kumne kumtai ia Ka sorkar bad ia ki District administration halor ban ai tika Covid19 na Ka bynta ban iada bad ban pynkhlaiñ ia Ka bor met (immunity system). Ka sorkar Kam pynbor hynrei Lada phi sngewdei ban don ha ki jaka paidbah kum ha ki iew bad ki Kali ngi sngewdei ban leit shim tika khnang Lada Ka bor met Ka Jongngi Ka long Kaba khlaiñ bad ngim kwah pat ia kiwei kiba tlot ba kin Shah ktah. Halor ki dur bad video ba la phriang sted ha ki social media bad kiba lah dep ai tika ha Kato Ka jaka ki mar bad ki steel ki lah ban dam bit bad kane Kala pyrkhat sniew ia baroh khamtam ia u Khasi ba shisur u jongngi uba lah pyrkhat syndon da kumwei pat khlem da twad jingtip bha. Ka Press Information Beureu Ka ba lah twad ia Ka jingshisha Ka lah lap ba Kam don satia kum kane Ka jingdait nah ki tiar ki tar ha Kato Ka met kiba lah dep shim tika.. Shuh shuh wat Ka supreme court Ka ingbishar badonburom Kam pat Shem ia uba l

Ka Nongpoh Ka nongbah Jong Ka Ribhoi Ki briew kane Ka thaiñ ki im da Ka rep bad katto katne da Ka thaiñ jaiñ bad u kba u long uba seisoh bha hangne bad Ka sboh Jong kane Ka khyndew Kan seisoh bad nym kut satia lano lano ruh hynrei na Ka daw Ka khieshohrieh Ka lah pynhiar ia Ka rukom rep. U khaw ba mih na kane Ka jaka u long u khaw uba bha bad ba tei met iangi Lada ngi bam. Don kawei Ka jaka Kaba ki khot Ka Sung kine ki long ki jaka rep kiba kordor eh namar u jynthung uba kumno kumno ruh u im bad seisoh beit khlem lehnohei ha katei ka jaka. Kawei pat Ka jingtrei ba kongsan ha Bhoi kadei Ka thaiñ jaiñ Kaba long kyrpang bad Jong ki Kynthei. Ki briew hangne ki rep ia u Dieng Ryndia da ki sla Jong u ki ai jingbam ia ki khñiang ba la khot ki ñiang Ryndia . Na ki sop kine ki khñiang ki ioh ia u sai  rusom ba ki khot u sai Ryndia, bad man ki khynnah Samla Kynthei ki nang ban ri ban their na Ka sop bad ban thaiñ jaiñ. Ba dei na Bhoi ngi ioh ia Ka Jaiñkup Ryndia. Kiwei pat ki jingthung kiba k