MEGHINN

Ka Seng Khasi ne kata ka Niam tynrai u kulong kumah ban pynneh pynsah ia ka jinglong tynrai la ha ka riam ka beit, ka ktien ka thylliej, ka duwai ka phirat, ka trei ka ktah bad ha ki Kam ki jam dei lyngba ka Seng Khasi kaba la soit la shor ban pynneh ehrngiew haduh mynta mynne. Ka jingwan ki dur ki rukom ba thymmai ha kane ka ri jongngi ka la pynkylla lut naduh ka riam ka beit ka ktien ka thylliej, ka rukom duwai phirat bad ka kam ka jam bad shibun ki jingkylla na ka jinglong tynrai sha ka jing ia bud stai ia kiwei pat. Lyngba ka jingdon pat ka Seng Khasi ngi ju iohi ia ka dem ka duwai tynrai kaba kiba bun Kim ju da kham tip bad iohi. Ka jingshad tynrai bad ka riam tynrai la ha ki theisotti ne ki Rangdahied ngi iohi kata ka riam ha ryngkat ki paila ksiar paila rupa. Kumjuh ha ka tem ka put ka ksing ka dhah ka tangmuri ka bisli tynrai Jong u Khasi khara. Ka kolshor bad ka dustur ka sah ka neh namar ka Seng Khasi ka don bad ka Seng ka ju don la ka leh niam leh rukom kaba man la ka snem l

Katkum na ka tyllong khubor Jong ka Khasi Students Union ha ka 25 tarik November 2021 ka la wanrah ia ka jingpynbna kaba lah ban pynsngewtynnad ia kiba bun ki dkhot ka jaidbynriew kiba dei na ka snam u Khasi khara hadien ba ka la pynbna ban ithuh noh ia ka shnong Ichamati da ka kyrteng Khasi. Katei ka Shnong kaba hap hapoh ka Hima Sohra Syiemship kum kata ka shnong kaba don hapoh u pud u Sam ka jaidbynriew pynban ka la Shah jer kyrteng da ka Ichamati kaba dei ka kyrteng ki nongwei shisngi ne kita ki mraw kaba la pynheh mynsiem ia ki ha kaba iadei bad katei ka jaka sah beaiñ jong ki. Mynnin ka sngi na ka liang ka KSU ka la pyrta jam bad pynbna syndon ba lano lano ruh yn nym ithuh shuh ia katei ka jaka kum ka Ichamati hynrei ka seng bad ka jaidbynriew baroh kawei Kan tip noh kum ka PYNTHA UMDAN kaba dei ka kyrteng ki longshwa kiba la soit la shor na ka bynta ban ehrngiew ka jaidbynriew jogngi hala u pud u Sam lajong. Ia katei ka jing tip kyrteng kum ka PYNTHA UMDAN ka long kaba sngewtynn

Kumba long haduh mynta ka synshar khaddar ha ka jylla Meghalaya na ka liang ka party NPP ka dang neh bad nang skhem bha hadien ba ka liang pyrshah kata ka Congress kaba don haduh 18 ngut ki nongmihkhmat ki la pait noh bad sah satang 6 ngut mynta. U Mukul Sangma uba dei u khlieh ka liang pyrshah Jong ka Congress lem bad ki parlok 11 ngut u la pyniasoh sha ka Seng All India Trinamol Congress bad ka long ka kabu bah ia ka seng NPP kaba dei ka seng ba lam khmat ia ka Sorkar ba Kan nang khlaiñ. Ka jingiapait ha ka liang pyrshah ka la ai bor Shi katdei ia ka Sorkar MDA khamtam ia ka NPP ban dang Iaineh kumjuh ban dang lah ban ioh synshar biang ha u snem 2023 bad haba ngi ianujor leilei ha u snem 2018 ka seng Congress ka tam bun ban ia ka NPP bad ka pyni ba ka dang biang ka bor bad don ka lad ruh ban wan phai ha u snem 2023.  Hynrei na ka daw ka jingbym ioh long president ne u khliehduh ha ka Party u Mukul sangma u kloi ban mih na katei ka Party ban iasoh ia ka party thymmai kaba na West Beng

Ngin nym iakren ia kiwei pat ki jaka hynrei ngin kren tang ha ka jylla Meghalaya jongngi haba barabor hi ia ki kam sorkar la Shu Thep bad thung ym ba ki biang ban trei ia ka kam hynrei tang na ka daw ka jing ioh ban bei Pisa ki lah ban ioh kam mat dei kiba bym ler ban treikam hynrei tangba ki la don Pisa ka lah biang. Ha ka jylla jongngi ka rukom thep Kam Na ka 100 tang 20 kiba ioh na ka jingtbit lade lane kiba tbit ban trei ia katei ka kam kiwei pat ki dei kiba Shu pynthep nangno nangno tang na ka daw ba ki biang Pisa.  Kiba kham khlaiñ eh ha kane ka rukom thep Kam ki dei ki nongmihkhmat haoid ki don ia la ka bhah hynrei don pat kiba shim kabu da kaba pyndonkam bakla ia ka bor ha kti ban pynioh Kam iano2 la ha ka dur ka Pisa ne ha ka jingithuh ne ia kiba haing hasem. Ka jinduna ki Kam ha ka jylla ban aikam aijam ia ki samla ka dei kawei na ka jinghiar ha ka roi ka par bad lada ka jingthep kam kam wan ha ka dur kaba biang ruh hangta ha juh tlot ka roi ka par bad ka pyni ba long kumba S

Ka Wah Umngot kaba don hapdeng ia ka West Jaintia Hills bad East Khasi district ka long ka Wah kaba Pawnam bha naduh ki por mynshwa bad haduh mynta ruh ka dang iai long ka Wah kaba Ittynad haduh katta katta na ka jingkhuid ba Ittynad ka jaka. Ka Wah Umngot ka dei ka Wah kaba don ha syndah ka shnong Dawki bad la ju khot ruh kum ka Wah Dawki bad ka jaka kaba kham Ittynad ka dei kaba don ha Jan khappud ka India bad Banladesh. Ka jingittynad ka Wah Umngot ka la khring ym tang kiba na ka jylla Meghalaya hynrei wat ia kiba na bar jong ka Ri India ruh ban wan poi ha katei ka jaka na ka bynta ban peit ne sakhi ia ka jingittynad jong katei ka Wah. Ym tang ba ka Ittynad ka jingbun ki dohkha dohpnat ka la khring ruh ia ki rawon ym tang na ki mar Jan shnong hynrei na kylleng ka ri Khasi Jiantia baroh ki lah poi bad ju leit khwai ha kane ka Wah Umngot. Ka Wah Umngot ka dei ka Wah ba don ia ka Jingkieng kaba la rim bad kaba Pawnam bha kaba la tei bad shna da ki sorkar phareng bad mynta ka la dei ka

Ha ki Kam ia kajia pud ha ki bynta Jong ki khappud Jong ka jylla Meghalaya bad ka Assam ka dei kaba la slem bah slem San bad bun ruh ki mynsiem briew ki la duh na katei ka ia kajia pud hynrei kat haduh mynta Duna bha kiba tip bad shemphang bad balei ka jia kumtei. Bad kaei ka daw tynrai Jong katei ka kam kaba lah sahteng da ki phew phew snem. Ka daw tynrai Kam dei satia ba ka sorkar kam don ia u pud u Sam ne u 0 line u ban pyni shai kdar ia la ka Jong ka khyndew ka shyiap hynrei ka daw tynrai ka dei na ki nongshongshnong ki rangbah shnong bad ki briew kiba sah ha katei ka jaka hi. To, ia ka jingwanrah ha ka roi ka par khlem klet ba ngi ha ka jylla ngi kham suki ban ianujor bad ka Assam, ka Assam ka kham sted ha ka wanrah ia ka roi ka par bad ia kata ngim lah hi ruh ban ianujor ia ka jylla jongngi bad ka Assam ha kiba bun ki liang. Balei ka daw tynrai ka jingia umsnam ha ki khappud Assam-Meghalaya ka dei na ki nong shong Shnong ki rangbah bad ki nongialam shnong? bad bun na phi phin kul

Lada ngin iakren tang hapoh ka jylla lajong kata ha jylla Meghalaya ba baroh ki tnad treikam Jong ka sorkar ka ju pynpoi ia ki tulop Jong ki nongtrei ha ka por kaba biang khlem ju pep kata mar ia kut u bnai ha ka sngi nyngkong ne ka 1 tarik ubnai ban wan ka tulop ka la rung hapoh ka Bank Account ne kum ha ki por mynshwa ngi la lah ban leit sei tulop mar ia mih u bnai thymmai. Ngim lah ban len ba baroh hi ki tnad treikam sorkar ki ju pynbiang ia ki tulop Jong ki nongtrei thik pa thik kumba la batai haneng bad lada ka slem ruh Kan shimpor tang da ki taiew lane ki sngi. Sngewtynnad shibun haba ka bainong kaba ngi ioh na ka kam kaba ngi trei ka poi biang por bad biang sngi bad ka long kaba suk shibun lada ka tulop ka poi ha ka por kaba biang bad don ruh ka jingsngewtynnad haba bteng ban trei ia ka kam haba ka jingsiew ka poi biang por. Sngewsih ban ong pat ba nalor ki tnad treikam sorkar ka don tang kawei ka tnad kaba na ka liang ka sorkar ka dang ieh khunrei ka dang ieh khunswet shadien w

Ka long kaei kaei kaba sngewsih ban ia kynmaw ia kaei kaba la dep jia ha kine ki khyndiat bnai bala dep haba ki dkhot ka jaidbynriew kiba ialeh na ka bynta ka ri ka jaidbynriew ki Shah pyn kylla lang-kñia noh tang namar ki don ha ka lynti ban shngaiñ ka jaidbynriew. Ngim batai bniah hynrei kumba baroh ngi tip ia ka jingkhlad u bah Che(bam kwai ha dwar u Blei) ka dei ka bym lah ban pdiang bad ka jingsiat ki Pulit ia u ka long kaei kaei ka bym lah ban pdiang katkum ka jubab na ki tnad Pulit. Dei namar kata ka daw na ka liang ka sorkar katkum ka hukum ka Human Right ka la buh ia ka kynhun jingtohkit kaba ki khot kata ka judicial Enquiry khnang ba yn lap pura ia kata daw tynrai ha lor ka jingshah siat IAP u Bah Che ha ing sah Jong u. Jingbshisha na ka liang ka sorkar ka ai ia ka Jing pyntikna ba la kumno yn pyndep hapoh 15 sngi hynrei mynta la da kibnai lah iohi ba bun ki la klet ia kaei kaba la dep jia. Shuh shuh ngim lah ban shaniah ne tip namar ia ka Peace Committee Jong ka sorkar imat

Katkum ki khubor ha ki ar taiew mynshwa ba la mih ka la pynheh mynsiem bha ia ka jaidbynriew baroh kawei namar ka sorkar jylla ka la phla ba ka la dep pynkynriah ia 40 ing kiba sah ha them metor sha ka jaka sah quarter sorkar ia kiba dei ki nongtrei sorkar. Kane ka jing pynbna na ka sorkar ka la pynheh mynsiem ia ka jaidbynriew baroh kawei namar kane ka jaka katba ka dang dei ka jaka sah ki khar metor ka dang long mawjynthut ia ka jaidbynriew khamtam ia ki trai muluk kiba ju iaid ju ieng na katei ka jaka. Phewse haba ngi ju iaid lynti na katei ka jaka ngi shem ba ki jaka sah ki long kumjuh ki dukan beaiñ ki long kumjuh bad  ka jingbun briew ka long kumjuh bad nym iohi ia kita ki ing thylli ne ki ing jah kumba ka sorkar ka la batai ba ka la dep Weng haduh 40 ing kam don satia kum kata ka jinduna kita ki 40 ing. Shuh shuh ha kine ki sngi na ka liang ka Panchayat committee Jong kitei ki khar poi-ei ki la pynpaw bad pan ka kyrteng  ia kita ki briew kiba ka sorkar kala dep ban Weng lane kit

Ngi la sakhi ha kine ki khyndiat sngi ba kawei ka seng ba na Mawprem ka la khynra ia ki dukan bar jylla ha kitei ki thaiñ ban lap la ki dei kiba biang ne m ia ki kot ki sla ne ki NoC ba la pyni ba ki ioh jingbit na ka shnong. Hynrei kumba pynpaw da katei ka wei ka seng ka long ba bun ki dukan ki don ia ki kot ki sla kiba la rim bha ki bym ju renew shuh da ki bun snem bad wat ia ka trading licence ruh bad labour license ruh bun ki a la iap. Shuh shuh kum ba paw ha kawei ka khubor ha kine ki sngi ba na ka liang kawei na ki sengbhalang la pynpaw ba uwei u dkhar u la Shu ai Pisa khah khah ia uwei uba trei ha katei ka ophis KHADC bad uba ju khot u Deng Nongsiej ha kaba iadei bad kata ka licence ban ioh treikam hapoh u pid u Sam ka jylla jongngi. Bad kane ka la pynlehraiñ bad ka la pynshaiong ba ngin lap ia ki kruin kiba dei na ka snam Khasi Jong ngi hi. Bad kumba long mynta kaba paw ka long kumta hynrei ka bym paw pat haduh ban da sangeh ka talasi ka jingsangeh ban khynra bad ka jingsangeh

Ka scheme Jawaharlal Nehru National Urban Renewal Mission kaba la pynmih ha u snem 2005 na ka bynta ban pynsuk ia u paidbah nongiaid nongieng ha ki jaka sor da kaba pyndonkam da kane ka bus JNNURM ha ka dor kaba rit bad ruh ban nym ktah than ia ka dheng Kali. Kumjuh ha ka jylla jongngi ngi lah ioh lem ia kane ka scheme ha u 2011 bad ka jingioh ia ki bus ka long da ki spah tylli na ka bynta ba kin shakri ia u paidbah ha ki jaka sor bad ruh ba ki paidbah kin siew ha ka dor Bai Kali kaba jem lane kaba kham Duna na kiwei pat ki kali kamai ba la long trai shinet. Ia kane ka scheme la shimti da ka tnad Urban Affaiar ha ka Municipal area namar ka dei ka scheme Urban bad kane ka tnad ka la Shu aiwai ha bun ki briew bad ki jaka sor na ka bynta ban pyn kamai katkum ki kyndon kiba ka sorkar ka buh. Ia kane ka scheme ngi lah ban pyndonkam tang hapoh sor bad kiba shong ia kitei ki bus kin long ki jingmyntoi namar ki hap ban siew ha ka dor kaba rit eh nalor kata ki dei ruh ban shim ia ka receipt pri

Kat nang mih ki sngi ki paidbah ki nang mad ia ka jingeh haba ki iaid ha surok bah ban leit sha Shillong namar hap ban sahkut blok da ki kynta namar ka rit palat ka surok kumjuh ruh ka jaka pynieng Kali kam don satia. Ka jingdheng Kali kaba shyrkhei bha ka dei na ka phang Jong ka Rilbong kaba dei ka lad kaba heh duh bad ka jingdheng Kali ka lah ban poi wat shaduh sha 6 mer bad 7 mer kaba la kot sha ka 7 lane 8 kilometres ka jingdheng Kali naduh ka por 9 baje mynstep. Kumjuh ruh na ka phang Jong ka Lumdiengjri ruh ka dei kawei na ki jaka kiba bun ki kali ki rung bad ki mih bad ka jingdheng Kali ka lah ban urlong ruh wat shaduh Mawlai bad ka jingdon ka lad ha Mawlai Petrol pump teng teng ka wanlam Jing dheng shduh Mawiong kaba la ktah shisha ia ka iaid ka ieng ki paidbah bad katno lei kito kiba sahkut blok ha jaka pynhap ñuit ha Marten kaba la ktah shisha wat ia ka koit ka khiah ruh. Dei namar kata la sngew donkam da ki Fly-over kiban kham pynsuk ia ki kali bad ia ki paid bah ruh kumjuh

Katkum ki Jing iakren bad Jing dawa district kaba kham Sawa jam ha ka rukom dawa ka dei na ka thaiñ Sohra ban ia ka Mairang bad shibun ki jingialang ki jingia kynduh na ka por sha ka por na ki nongialam na ka thaiñ Sohra bad ka sorkar ha kaba iadei bad kane ka mat. Ka thaiñ Sohra kaba don ia ka Civil Sub division naduh u snem 1982 bad ka don haduh 80,000 tam ka jingbun briew na ar tylli ki C&RD Block ka Shella bad Laitkroh katkum ka census 2011 bad katkum u 2021ka jingbun briew na ar tylli ki block ka poi shaduh 1 lak tam. Kumjuh ka thaiñ Mairang ka don ia ka Civil Sub division naduh u snem 1976 kaba kham rim ia ka Sohra bad don ar tylli ki block katta Mairang bad Mawthadrishan kaba la kot ka jingbun briew haduh 1 lak tam Jong la census 2011 bad 1,40 hajar ha u 2021 na ar tylli ki block. Ha kaba iadei pat bad ka jingioh district ka Mairang ka shongnia bad shonghok namar ka dei ka sub division kaba la rim bha ban ia ka Sohra bad ka don ruh ia ka jaka kaba heh bad kaba la ibit ban ph

Ka jingthep kam Pulit kaba dei Jong u snem 2019 ka la sdang mynta u bnai shaid shaid hadien ka jingsahkut na u COVID 19 la kumba ar snem ba mynta ka pynrung kam ka la iaid shakhmat ha ki ba bun ki jaka ha poh sorkar shillong bad sha kiwei pat. Ha ka shisngi ba don ka Jing pynrung kam Pulit lyngba ki exam bad ki test bapher kum ka Mareh ka ba nyngkong kaba la shim bynta da hajar ngut ha ka shisngi ban ia mareh ha madon Jong ka MLP Mawiong kumjuh ha JN Complex stadium shillong bad ha ryngkat ki post bapher bapher ha la ki kyrdan kyrdan. Ka Jing bun ki nongthep kam Pulit ka dei na ka daw ba ha ka jylla jongngi Duna bha ki Kam ki jam lait Noh tang ka kam Pulit bad dei namar kata ka daw ki bun bha ki nongthep kam Pulit Jong une u 2019 kaba la kot haduh palat lak tylli ki application thep Kam Kynthei bad shynrang tang ha 1st MLP Shillong bad kiba long bit ban ialeh ia ka exam ki long haduh 83 hajar tam ki application Kynthei bad shynrang tang ia ki Khasi bad Jaintia quota. Haba ia peit ia k

Ka district thymmai ka ban sa plie shen da ka sorkar kaba ka la thmu ban ai kyrteng ka dei da ka Eastern West Khasi hill dist kaba lah jied da ka cabinet bad ka sorkar jylla ban jer ia ka Mairang kaba lah phiah noh na ka West Khasi kaba dei ka Nongstoin kum ka nongbah. Haba phai sha ka jingioh district thymmai ha ka jylla ka long ka jingkyrkhu ia ka jylla khamtam ia ka thaiñ mairang bad nongkhlaw bad ka long ka jingmyntoi ruh ia katei ka thaiñ namar ka dei ka district kaba heh duh hapoh jylla na ka jingheh ka jaka. Hynrei kaba sngewsih pat mynta ka long ba ka rukom ai bad jer kyrteng Kam iahap shuh katkum u Compass ba la pyndonkam na ka bynta ban geographical direction. Shuh shuh ka West Khasi hill ka la dei lupa sha West napdeng ki Khasi hill te kumno pat Kan mih sa ka Eastern pat ym tang katta lada ai Nothern west Khasi hill ka dang dondur namar ka iahap bad u Compass direction uba ju pyndonkam ban peit ia ka jaka. Dei namar kata ha shwa ban wan ka jinglehraiñ ka sorkar ka la dei ba

Kumba ngi la iohsngew ba ka sorkar ka la pynkhreh ban Weng ia ki khar metor na ka tei ka jaka hadien ba ka rai ka sorkar na ka bynta ka jingshngaiñ ka jaidbynriew ha kaba bun ki khep. Kumba ka sorkar ka la pynpaw ngi ngeit skhem ruh ba katei ka jaka pat Kan dei ka jingkyrkhu ia ka jaidbynriew kumba ki paidbah ki lah angnud lah slem na ka bynta ban Weng mardor ia kitei kiba sah hangtei kiba ju leh donbor na ka por sha ka por. Shuh shuh ba lada ka sorkar ka lah ban Weng ia kitei ki khar metor na katei ka jaka Kan pynlong ruh ka jingshngaiñ ia ka iaid ka ieng ki nongleit nongwan na katei ka jaka khamtam kiba iaid da ki kali. Bad lada ka sorkar Kan shna da ka parking lot kaba heh bha ka mut ka jingkyrkhu ia ka jaidbynriew bad ka jingkylluid Jong ka jaka ha katei ka bynta bad Kan long ruh ka jingkyrkhu ia baroh. Bad lada ka sorkar Kan shna da ka one-way kaba biang kamut Kan long shuh shuh ka jingiarap na ka bynta ka dheng Kali bad ia ka iaid ka ieng bad hangne ka jingkyrmen bad ka jingshnga

Ka jingdheng Kali kaba ju Jia man ka sngi ha ki bynta ka khapsor ban poi Sha Shillong ka long kaba shyrkhei bha namar ka jingbun palat ki Kali khamtam ha ki sngi nyngkong leilei ka ka long kaba shyrkhei bha. Ka daw ba jur palat ka dheng Kali ym dei ba ka surok ka rit palat Kum naduh 5mer Ter Ter haduh Rilbong ne na Mawlai Mawiong haduh Lumdiengjri hynrei dei Naba ki jaka rung hapdeng sor ki khapngiah palat bad ka jindbymdon lei ki fly-over bad ki lynti iaid kjat ka pynjngai bha ia ka iaid ka ieng kumjuh Kali bad briew. Lada la dep ban ban shna ia ka surok 4-lane na Mylliem Bañiun Sha Rilbong ym dei ba ki Kali ki la lait na kata ka dheng Kali hynrei ka dheng Kali Da kawei pat ka bynta ngi hap ban mad ka ban Kham jur ha ki bynta ka Rilbong ynda la dep ban Shan ia katei ka surok heh kaba la shna Da ka company NHIDCL. Shuh shuh haba phai ia mynta ka jingdheng Kali ym dei na ka surok na Mylliem Sha Rilbong hynrei ka jingdheng Kali ka dei naba khapngiah ki bynta Jong ka surok Kum ka Lumdienj

Haba ia kren ia ka roi ka par ha ki thaiñ nongkyndong bapher bapher ym donkam than ban Da leit ud leit nam Sha kiwei ki jaka ne Sha u nongmihkhmat namar ki shnong kiba dang hap hapoh ka jingpeit Jong ka Block development Office ki don shibun ki lad jingiarap lait Noh ki shnong ba peit Da ka Sorkar lane ka Municipal. Ki scheme Kum ka scheme ing Baduk (PMAY), ka scheme painkhana (Swachh Bharat Mission) ka scheme ia ki nongbylla sngi (MNREGS) bad kiwei kiwei ki scheme Kum ki scheme shah pynjulor ha ka Mariang, scheme iap lok, scheme Jong ki kynhun samla bad kiwei kiwei. Kaba Kham heh duh na kine ki jait scheme ka dei ka MNREGA ne ka Mahatma Gandhi Rural Employment Guarantee Act (Scheme) kaba la mang thik tang na ka bynta kiba bylla sngi ne ki bym don Kam don jam Da kaba wanrah ka song pisa na ka bynta ba kin trei ha la ka shnong lajong lyngba ki project bapher bapher katkum ka jingdonkam ka shnong Da ka jingiamynjur lang ki nongbylla Jong katei ka shnong hi. Ka song pisa Jong ka sorkar pd

Bu n na ki nongleit jingsiaseng mynta ki por ki leit Sha Ingmane ym Da ka jingmut ba skhem ha u  trai nongbuh nongthaw hynrei ban pyni Lem Sha ka pyrthei ba ngi don ha ka kyrdan bapher bapher la ha ka riam ne ha ki jingdon jingem bad Ym ia baroh hynrei katto katne ngut. Hapoh Sor Shillong ngin Shem ba uba bit bad uba biang u Da sei tyneh la ka riam ban leit mane ha khmat u blei ha man la ka sngi u Blei. U bym don bapli Ruh u leit hi tangba Da ka jinglehraiñ bad Da ka jingleh rit bad hap ban iaid rit ban ialeh katba lah ban kiar na ka shah peit khmat Lew. Jingshisha ka long kaba ittynad bad I khuid I Sani namar ka jaiñ bha jaiñ rusom ka sem ka kyrshah hynrei don pat ki jait kynsha Ruh kiba nud ban riam Da kiwei pat ki riam sepngi kiba lah ban tap Duna na khohsiew sha jrong ha ka riam ki Kynthei. Ki samla lud lei kim ju sad bad khyllong pynban ki ia pyllait shniuh her her haduh ban Da iwit ki wei Ruh. Ka Jing pyllait met than ha ka riam haba leit jingsiaseng ka long ka bym lah ban pdian

Teng teng Da ngi sngap haba ia khana ia pyrthew ia ki Kam ki jam ha kane ka jylla Jong ngi bun ki nongwei shisngi kiba ioh ia ka bad Lymda dei na ki Sengbhalang Ruh ngi la iapthngan katta por bad Shu shaniah tylli ha ka Sorkar bad ka District council Ruh imat ki bar jylla ki nang kynrei. Ha kaba iadei bad ki Kam ki jam pat de bun na ki Khasi kiba lah Kham biang ha ki Kam ki jam Kim Da peit jngai bad Kim Da buh shuh kata ka pyrkhat jngai na ka bynta ka lawei ki Khun ki pyrsa ha kaba iadei bad ka Kam ka jam ne ha ka jinglong trai man trai hala ka jaidbynriew. Ynda haba don leilei ki jingkhynra mynder ka Jing pynher ia ki nongbylla sngi kiba dei ki Mynderi bun na ki Khasi kiba la Kham bit Kham biang kiba ialade shimet ki dei kiba la riewspah ki ju Ong ba u Khasi u dei uba Jaituh bad Ym ju treh thala kumba treh ki nong bylla bar jylla. Hynrei haba ia kren ia ka Kam kamut ba ki nongbylla kim dei ki mraw Shu long ba kiba wan bylla Sha kane ka jylla Jong ngi ki dei kiba la dkut ka Jing bylla

Katkum ka post (advt) ba la pynbna Da ka Meghalaya Police ha ka 12 u November 2019 ha ki post bapher bapher kiba kynthup ia ki shynrang bad kynthei bad ka la Shu sahkut Noh hadien ka jingwan lynshop ka khlam Covid19 ha u 2020 bad kumjuh ha u 2021 bad sngewtynnad ba mynta ka tnad pulit ka jylla pat ki la pynbna  bad ka Kam ka la iaid shaid shaid ha kaba iadei bad ka rukom pynrung Kam Pulit. Kumba ngi tip ba ka tnad pulit ka dei  kawei na ki tnad ba lah ban pyllait shibun bha ki Kam bad ka long ka jingmyntoi ia kiba bun namar ha ka tnad pulit ym Duna Da ki Hajar tylli ki Kam ha man la u snem lait Noh ha u snem ba wan ka khlam kata ha u 2020 bad 2021. Hadien ba na ka Liang ka tnad pulit ka la pynbna biang ia ka sngi pynrung Kam ka la pynmih Ruh ia kawei ka jingpynbna kaba lah ktah shibun ia ki samla wadkam khamtam ia kito kiba Da thrang eh bad kaba Kham sngewlynngoh ka long bad kiba thep ia kata ka post la dep ban siew challan Ruh Sha ka tnad Pulit. Katkum ka notice ba la pynmih Da ka tn

Ka jingkynrei ka ktien nongwei bad ki kyrteng jaka ki bym don jingmut ha ka ktien bad ha ka thoh ka tar Jong u Khasi ka dei ka kabu kaba pynhiar arsut ia ka riti dustur Jong ka jaidbynriew baroh kawei. Kat nang mih ki sngi ki por ki iaid dap tang ki briew kiba ialeh ban iaid lait na ka riti ka dustur bad ban ia beh ban ia bud ia kiwei bad ka jingkhyllew ka jingsarong mynsiem ba yn ioh pyn ryngkat dor bad ki wei ki bynta Jong ka pyrthei wat haba ialade dang hap hapoh ka jinglong riewlum ritpaid (tribal) kiba ki nongshongshnong ka ri India na sepngi ki dang mutdur ba ngi dei riewkhlaw. Ka jingkhot jingkren ki ia beh ban bud ia ki nongwei shisngi bad wat ia ki jaka puta Ruh ki dang khot dang jer Da ka kyrteng nongwei wat Lada la dep don Da kawei pat ka kyrteng Khasi Ruh. Ki shnong bad jaka kiba ki Khasi ki sngewtynnad ban pyndonkam ki long ka Police Bazar ha ka jaka ka 9Lad, Ka Garikhana ha ka jaka ka Lumdiengjri lane ka khap Mawprem, Ka Bara bazar kaba khot ia ka Iewduh, Laimu is ka Lait

Ngi la don ia ki Bor ba halor kiba dei peit bad khmih ia ka khyndew ka shyiap ka jaidbynriew la ha Khasi lane Jaintia bad kine ki Bor bahalor kiba Da pdiang Da ka tulop kaba man la u bnai Kim lah satia ban iada pura pat ia ka khyndew ka shyiap ne ha ka Khaii ka pateng bad kumta Ter Ter. Balei nga kren ia kata ka Bor bahalor namar ka riti synshar ka ri India (Constitution) ka la batai Shai ha ka khyrnit kaba phra ia shibun ki jingiada (special provisions) bad ki Jing pynkupbor ia ngi ki ritpaid riewlum ba ngi dei ban long kiba long trai hala ka khyndew ka shyiap. Lada ngi la long trai ha ka khyndew ka shyiap balei ngim lah ban longtrai Ruh ia ka Khaii ka pateng? Shibun ki jingeh ka jaidbynriew ka la mad khamtam ki Seng bhalanh bapher bapher haduh katno ki umsnam na ka bynta ka ri lajong bad Jin Da la don kine ki Seng ngi la dep hala ka ri lajong. Ka jingkyrduh kam ha ka jylla jongngi Kam dei ba kata ka resources ka la rngat hynrei haba haba la shah knieh lut ha ki nongwei shisngi ka dei

Katkum ka Copy Jong ka First information report ba lah filed Da ka tnad Education Research and training ka jylla Meghalaya hadien ba la don ki riew shim kabu kiba lah dawa pisa na ki nongiakhum exam MTET ba Lada ki siew ka pisa ha ka dor kaba heh ki lah ban pass ia kata ka exam MTET kaba dei kawei na ki exam nonghikai haheh ha ka jylla Meghalaya. Ia kane ka jingtip lah pyntiina Da katei ka tnad hi na ka bynta ban nym Pynthoh Bria ia ka Kam Shakri paidbah Jong katei ka tnad khamtam ia ki nongiakhum ia ka exam MTET kaba dei ha u bnai October 9 Tarik Jong u snem 2021. Nalor katei ka jingjia ki briew kiba dawa pisa ki dei kiba Shu kren lyngba ka phone bad ia u phone number ka Jong ki lah dep sot lang ha katei ka FIR kaba lah phah Sha Laitumkhrah Police Station.

Haba ki lah sngewthuh paka ba Kim dei tynrai na ka them Iew mawlong bad haba ki lah liem wat ban iakhun ha ing bishar badon burom Ruh na ka bynta ba ki dei ban mih Noh na katei ka thaiñ namar Kim dei ki trai bad ka Rai ka ing Kashari bad ka Sorkar ka dei ka ba biang tam. Hynrei haba ka la Jia katta Ruh ka Sorkar ka dang pynbiang ki jaka sah ia kitei ki Khar metor ynda haba ki lah mih na katei ka jaka kaba ym dei satia ka jaka ka puta ka Jong ki.  Ka jingkren riewshlur Jong u Nongialam ka Harijan Panchayat u Gurjit singh ka dei kaba ym dei ba u len lade na ka bynta katei ka jaka  hynrei ka daw hi ka long ba u kwah sa ka song pisa baheh na ka sorkar. Haoid ki bynnud hi Ruh ia ka jaka hynrei haba ka ing Kashari badon burom ka la Rai ngi tharai ka dei ka hok Jong ka sorkar bad ka jaidbynriew hi baroh kawei. Hynrei te ban ia kren riew shlur ia ka bym dei ka hok lade nga tharai Kam shongnia bad shong nongrim. Shuh shuh ka Sorkar Lada ka Jin Da la sdang ban pyntwa Noh ia kitei ki ing nga thar

U Aibor Khongjee uba dei khlur ialehkai football U Aibor Khongjee u Khlur ialehkai football ba pawnam ka jylla bad ka ri Ruh kumjuh. Shibun ki club u la ialehkai naduh ki por mynshwa Kum ka Rangdajied, Shillong lajong, Mohun Bagan, Northeast United, Mumbai FC, ATK bad Ruh u lah mihkhmat na ka ri India naduh u snem 2006 bad u la mihkhmat Ruh ha u snem 2012 bad 2013 kumjuh ha u 2015 na ka ri India. U Aibor u dei u nongshnong napoh Pynursla kaba hap Ruh hapoh ka Constituency kaba dei nongmihkhmat Da u bah Prestone Tynsong uba dei u stmbud Myntri Rangbah ka jylla bad shibun kiwei ki tnad treikam ka Sorkar u bat. Shuh shuh haba phai khyndiat Sha ka election shiteng samoi ha lai tylli ki constituency bad kaba Kham paw eh hi ka long na Mawphlang kaba lah iakhun Da u khlur ialehkai football ka ri uba dei u Khun Jong u bah S.K Sun bam kwai ha dwar u Blei uba dei u MLA katei hi ka thaiñ. Haba phai Sha ka jingjop u bah Eugeneson ym Da dei uba Da shemphang bad ba don nia ha ki Kam paidbah namar u

U bah P. Tynsong chairman ka HLC/ ki Khar metor katba ki dang ia mih paidbah ban pyrshah ia ka Rai sorkar Da ki phew phew snem ka jingangnud na ki paidbah bad ki Sengbhalang bapher bapher bad khamtam ia ki katto katne ngut ki nongmihkhmat Jong ka jylla kiba Da thrang ba la kumno kumno ba dei ban Weng shisyndon ia ki Khar metor ba sah ha them Iew mawlong naduh ki por mynshwa kiba ju sah bad kiba ju Leh heh bha khamtam ia ki nongiaid nongieng kiba dei ki Khasi. Dei tad ha kane ka Sorkar MDA ba la ialam Da ka party NPP ka lah Jop soit Da kaba lah ban Weng Noh shisyndon ia ki Khar metor ba sah beaiñ ha katei ka jaka kaba hap ha poh u pud u sam ka Hima Mylliem kaba ka la ai wai Sha ka Shillong Municipal Board. Haba ianujor bad ka Sorkar Congress mynshwa Kam ju patiaw ia kane ka mat kaba ka jaidbynriew ka la umsnam ha la ka ri lajong bad ynda peit mynta pat shibun ki jingkynthoh ki wan wat haba kane ka Sorkar ba mynta Ruh ka la lah ban Leh ia ka Kam kaba la pynbun jrut ia ki riew ieid ri Jon